احمد ناطق گلستان

یکی از ابعاد مالی رفتاری، ریسک رفتاری است که به ریسک ذهنی یا ریسک ادراک شده نیز خوانده می شود که در و یکی از ابعاد مالی رفتاری، ریسک رفتاری است که به ریسک ذهنی یا ریسک ادراک شده نیز معروف است. که در واقع قضاوت ذهنی سرمایه گذاران از ریسک است که ممکن است بیشتر و یا کمتر از ریسک واقعی برآورد گردد. شاخص احساس ریسک، بیشتر تحت تاثیر عوامل غیر اقتصادی است. عوامل مختلفی بر شاخص احساس ریسک موثر می باشند که از آن جمله می توان روزهای هفته و ماهها و فصول سال را نام برد. هدف اصلی از این پژوهش بررسی وجود اثرات ادراک ریسک در شاخص بورس اوراق بهادار تهران، با استفاده از مدل های رگرسیون سری زمانی و نرم افزار ای ویوز 7 بر روی شاخص کل طی سال های 1376 -1393 بوده است. بر اساس نتایج مشخص گردید عواملی وجود دارند که در تعیین ریسک ادراک شده سرمایه گذاران دارای تاثیر گذاری غیر تصادفی هستند، که خود مبین وجود اثرات ادراک ریسک می باشد. از طرفی پس از بررسی اثرات فصلی موثر بر ریسک اداراک شده مشخص گردید در بورس اوراق بهادار تهران حداکثر احساس ریسک سرمایه گذاران در روز پایانی معملات بوده به این معنا که آخر هفته سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران ریسک بیشتری را احساس می نمایند و همچنین، اوایل سال و بطور خاص در فروردین ماه احساس ریسک سرمایه گذار حداقل می باشد که نشان از ریسک پذیر تر بودن وی است. لذا بازدهی دراین ماه به بیشترین مقدار خود میرسد.

مقدمه و هدف پژوهش: ریسک و بازده دو عنصر اساسی در تصمیم گیری سرمایه گذاران می باشد که بر اساس تحقیقات موجود ریسک کل که تصمیم گیری سرمایه گذار را منجر می گردد متشکل از دو عنصر ریسک عین و ریسک ذهنی می باشد که می تواند تصمیم گیری سرمایه گذاران را تحت تأثیر قرار دهد.  عوامل مختلفی بر ادراک ریسک سرمایه گذاران اثرگذار است که یکی از این عوامل گوناگونی فرهنگی است. بررسی تاثیر مؤلفه های فرهنگی در حوزه مدیریت مالی بر تصمیمات سرمایه گذاران از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که برخورداری از فرهنگ های مختلف در مواجهه با قیمت ها و نوسانات قیمتی و اخبار منتشره مهم و غیر مهم سهام رفتار ها و تصمیمات متفاوتی را ایجاب می کند. روش پژوهش: در این مقاله برای سنجش عوامل فرهنگی مؤثر بر ادراک ریسک سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران پرسشنامه ای با 22 گویه فرهنگی در سه مؤلفه ارزش ها، امکانات و رفتار طراحی شد. در طراحی گویه ها از نظرات خبرگان استفاده شده و طیف پنج تایی لیکرت به کار رفته است. مدل معادلات ساختاری یا تحلیل چند متغیری با متغیرهای مکنون یک رویکرد آماری جامع برای آزمون فرضیه هایی درباره روابط بین متغیرهای مشاهده شده و متغیر های مکنون می باشد که با استفاده از نرم افزار لیزرل 6 صورت گرفته است. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که سه مؤلفه «ارزش ها»، «امکانات» و «رفتار» به ترتیب با مقادیر 86/0، 55/0 و 81/0، بر ادراک ریسک سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر دارند. همچنین در مدل اندازه گیری مشاهده می شود که بین ارزش ها با امکانات و رفتار به ترتیب مقدار 47/0 و 7/0 و بین امکانات با رفتار، مقدار 44/0 همبستگی وجود دارد. نتیجه گیری: چنان که مشاهده شد رابطه بین ادراک ریسک سرمایه گذاران و مؤلفه های سه گانه فرهنگی موثر بر آن و همچنین رابطه بین گویه ها و مؤلفه های سه گانه مؤثر بر ادراک ریسک، معنی دار است.[