محمدتقی مسعودیه

علیرغم اینکه موسیقی مناطق ایران ، همانند ردیف موسیقی سنتی ایران یک صدائی است و در اصل تابع هته روفونی ، معهذا به فرمهای چند صدائی، اگرچه اکثراً ناخودآگاهانه، برخورد می شود. این فرمهای چند صدائی بر اساس سطح تحقیقات کنونی بدین قرارند: 1-برخورد اصوات مختلف ناشی از اجرای ملودی متناوباً به توسط دو خواننده، به گونه ای که خواننده دوّم قبل از اتمام ملودی به وسیله خواننده اوّل ، آواز خود را شروع می نماید. 2-ملودی واحد به وسیله دو اجرا کننده به طور همزمان ارائه شده و تغییر می یابد(واریانت هته روفونی). 3-ملودی واحد به وسیله دو اجرا کننده به طور همزمان ارائه شده و تغییر می یابد ( واریانت هته روفونی ). 4-تعویض آواز بین سلیست و کر ( آواز تنها و آواز گروهی) (فرم رسپونسوریال) یا کروکر (فرم آنتی فونر) به برخورد اصوات مختلف منجر می شود، زیرا کر قبل از اتمام بند شعری به وسیله سلیست یا کر ، بند بعدی را اجرا می کند. 5-چند صدائی ناشی از اجرای ملودی به توسط چند خواننده ، به گونه ای که هریک از خوانندگان ، ملودی را در فضا یا رژیستر صوتی منطبق با امکانات فیزیولوژیک خود ارائه می دهد. 6-همراهی صدای اوّل با استفاده از جابجائی متناوب و اخوان، یا تعقیب تحرّک بالارونده و پاییی رونده ملودی در نوازندگی تمیزه (لرستان) و تامدنرا(ترکمن) به پاراللیسم دو صدا آگاهانه شکل می دهد.