خدیجه وریانی

کاهش احساس تنهایی به عنوان یک ناکارآمدی روانشناختی و ارتقای امنیت روانی به عنوان یکی از نیازهای اساسی بشر در راستای بالا بردن سلامت روان برای نوجوانان اهمیت بسزایی دارد. بنابراین هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثربخشی آموزش مهارت های معنوی بر میزان احساس تنهایی و امنیت روانی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت  مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون–پس آزمون- پیگیری با گروه کنترل است.  جامعه آماری دراین پژوهش، تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهرستان ساری می باشد که براساس آمار آموزش وپرورش تعداد آنان 3285 نفرمی باشد. نمونه آماری با حجم 44 به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 22 نفره مورد آزمایش و کنترل قرار گرفتند. قبل از شروع آموزش از هر دو گروه پیش آزمون  با پرسشنامه های احساس تنهایی آشروهایمل ورنشاو(1984) و امنیت روانی مزلو(2004) گرفته شد و بعد ده جلسه آموزش مهارت های معنوی براساس کتاب ویژه مربیان باعنوان "آموزش مهارت های معنوی" از دکتربوالهری و همکاران به گروه آزمایش به صورت یکباردرهفته به مدت یک ساعت به صورت گروهی انجام شد. پس ازآموزش، از هر دوگروه پس آزمون گرفته شد و در پایان بعد از یک ماه پیگیری، تست فالوآپ از هر دوگروه گرفته شد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس یک عاملی  استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت معناداری میان نمرات دو گروه در مرحله پس آزمون و پیگیری وجود داشت. همچنین، اثربخشی آموزش مهارت های معنوی بر امنیت روانی بیشتر از احساس تنهایی بود. هرچه فرد احساس صمیمیت و نزدیکی بیشتری را نسبت به خدا داشته باشد و بر این باور باشد که خداوند بندگان خود را دوست دارد و آنها را مورد عنایت و رحمت خویش قرارمی دهد و در سختی ها به آنها یاری می رساند، احساس آرامش بیشتری دارد و هیجانات منفی مانند احساس تنهایی در او کاهش پیدا خواهد یافت (کرکپاتریک ،1999). آزمودنی با  کسب مهارت های معنوی می آموزد که خداوند اساس ایمنی است. از این رو،  احساس قدرت می کند و  در لحظات اضطراب وترس، اعتماد به نفس بالایی ازخود نشان می دهد و  با تکیه بر موجودی که برعزت واقتدار اوهیچ نقصی نمی رسد، قادر مطلق و توانمند به انجام هرکاری است و نقص ها و ضعف های آنهایی را که به اوتکیه می کنند جبران می کند، ازلحاظ امنیت روانی، دارای اعتماد به نفس بالا، امنیت وعدم نگرانی وترس ازآینده می شود.  بنابراین پیشنهاد می شود  با بکار گیری آموزش مهارت های معنوی مانند خودآگاهی، توکل، ذکر، بخشش و حل مسئله به افزایش متغیرهای روانشناختی وامنیت روانی و کاهش هیجانات منفی در دانش آموزان کمک کرد.