سید رضا میرزایی دورکی

در طی سال های اخیر مطالعات متعددی در مورد بازیگران و عوامل موثر بر خلق نوآوری در نظام نوآوری انجام شده است. واسطه های تبادل فناوری نیز به دلیل کارکردهای متعددی که در راستای تسهیل نوآوری ایفاء می کنند، مورد توجه قرار گرفته اند. در طی سال های اخیر نیز به واسطه حمایت های دولتی، واسطه های متعددی در نظام نوآوری ایران ظهور کرده اند. با این حال آنها به دلیل چالش های متعددی که با آن روبه رو هستند، به صورت کارآمد قادر به ایفاء نقش واسطه گری خود نیستند. از این رو پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کیفی و مصاحبه با 19 نفر از فعالان حوزه تبادل فناوری در کشور، مجموعه ای از مهم ترین چالش های واسطه های تبادل فناوری در نظام نوآوری ایران را شناسایی کرده است. در این راستا متن مصاحبه ها کدگذاری، تحلیل و در نهایت 16 چالش در دو دسته چالش های داخلی (به دلیل عملکرد ضعیف واسطه ها) و چالش های خارجی (به دلیل عملکرد ضعیف سایر اجزای نظام نوآوری)، شناسایی شدند. از جمله مهم ترین چالش ها می توان به «به رسمیت شناخته نشدن به عنوان یک نهاد قانونی فعال در نظام نوآوری»، «عدم درک ارزش خدمات واسطه های تبادل فناوری»، «فقدان مدل کسب وکار و دور خوردن توسط طرفین همکاری»، «ریسک بالای فعالیت واسطه گری تبادل فناوری»، «وابستگی به دولت و حمایت های دولتی»، « فراهم نبودن زیرساخت ها و الزامات به هم رسانی در نظام نوآوری»، «بی اعتمادی و نگرش منفی نسبت به واسطه ها» و « اولویت رابطه بر ضابطه در انتخاب واسطه ها» اشاره کرد