نقش شیعه در پیدایش و گسترش مدرسه حدیثی قم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۲۹ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۱)
66 - 89
حوزه های تخصصی:
همزمان با آغاز سده سوم هجری، جمعیت یکدست شیعى قم، تعداد نسبتا زیاد عالمان و محدّثان، دور بودن از ستمگرى های حاکمان عبّاسى وپدیدارى روحیه دانش گسترى، باعث شد که فعالیت حدیثی عالمان این شهر روزبه روز پر فایده تر شود به طورى که حرکت رو به کمال خود را تا پایان سده چهارم، در حدود 200 سال، ادامه دهد و در این بازه زمانى به یکى از اصلى ترین حوزه هاى حدیثى مکتب تشیّع تبدیل شود. تعداد راویان و محدثان قمى تا زمان شیخ طوسی و نجاشی نزدیک به 400 نفر است که 36 تن از آنها از مشاهیر و شخصیت هاى بزرگ هستند. این راویان و عالمان پرشمار امّا تألیفات و نگاشته هاى حدیثى بسى فراوان تر داشته اند چرا که گاهى یکى از آنها ده ها کتاب تألیف کرده است. در کتاب رجال نجاشى 67 عالم و محدّث قمى معرفى شده اندکه 537 کتاب را تألیف کرده اند. البته تعداد واقعى نگاشته هاى آنها بیش از این مقدار است. برخى از آن آثار تا زمان ما باقى مانده است و در جهت نشر معارف اهل بیت(ع) نور افشانى مى کند. همچنین تشکیل بیوتات و خاندان های علمی نشانه دیگری بر رونق علم و حدیث در این شهر در آن دوران است.