ابولفضل سرگزی

آستان قدس رضوی به سبب انتساب به بارگاه ملکوتی ثامن الحجج، حضرت علی بن موسی الرضا (علیه آلاف التحیه و الثناء)، به عنوان مهم ترین مرکز مذهبی ایران در جهان اسلام شناخته شده است. نقش مدیران سازمانی در رسیدن به این هدف والا، نقشی بی بدیل و انکارناپذیر است و از ایشان انتظار می رود با بهره گیری از حداکثر توان خود و ظرفیت های موجود، به حل چالش ها و اصلاح نارسایی های موجود بپردازند. پژوهش حاضر به منظور شناسایی و تبیین شایستگی های مدیران راهبردی سازمان آستان قدس رضوی جهت تصدی پست های مدیریتی، گزینش و انتخاب مدیران بر اساس آن و تبیین شاخص های اولیه ارزیابی، آموزش و توسعه آن ها صورت گرفت. بدین منظور چهار سؤال تحقیق مورد بررسی قرار گرفت: 1. شایستگی مدیران راهبردی حرم شامل چه ابعادی است؟ 2. مؤلفه های تشکیل دهنده ابعاد شایستگی های مدیران راهبردی حرم کدامند؟ 3. آیا مدل استخراج شده از پژوهش، معتبر است؟ 4. اولویت بندی شایستگی های مدیران راهبردی حرم چگونه است؟ روش تحقیق پژوهش، روش تحقیق ترکیبی است. در بخش کیفی پژوهش با تعدادی از خبرگان و مدیران ستادی حرم مطهر مصاحبه به عمل آمد و برای تحلیل مصاحبه ها، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. مدل نهایی در قالب 10 بُعد، شامل (برنامه ریزی، سازمان دهی، رهبری، بسیج منابع و امکانات، دانش، مهارت های فنی، تعهدات ایمانی، مهارت های ارتباطی، مهارت های درون فردی و مهارت های ادراکی) و 43 مؤلفه استخراج شد؛ سپس در قسمت کمّی پژوهش جهت سنجش مدل پرسش نامه ای بین 98 نفر از مدیران و مسؤولین حرم مطهر رضوی توزیع شد. جهت بررسی روایی، از عاملی تأییدی استفاده شد که مقادیر به دست آمده بیانگر روایی ابزار بود. همچنین، جهت پایایی ابزار با آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. درنهایت تحلیل داده ها به روش مدل معادلات ساختاری و آزمون رتبه ای فریدمن و با استفاده از نرم افزار Smart pls انجام گرفت. نتایج نشان داد تمامی ابعاد و مؤلفه های شایستگی ها مورد تأیید است. در مرحله بعد برای اولویت بندی ابعاد و مؤلفه های شایستگی های مدیران، از روش آزمون فریدمن استفاده شد که ابعاد شایستگی  به ترتیب اولویت عبارتند از: تعهدات ایمانی، مهارت های فنی، سازمان دهی، بسیج منابع و امکانات، برنامه ریزی، مهارت های ارتباطی، مهارت های اداراکی، رهبری، دانش و مهارت های درون فردی.