سیدنورالله نصراللهی

میزان مطالعه در جوامع از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که یکی از شاخص های مهم توسعه یافتگی محسوب می گردد. بنابراین بررسی عوامل و مؤلفه های تأثیرگذار بر میزان مطالعه، مورد توجه پژوهشگران این حوزه قرار گرفته است. از این رو، یکی از عوامل تأثیرگذار بر میزان مطالعه، فرهنگ مطالعه است. این پژوهش با هدف بررسی فرهنگ مطالعه دانش آموزان شهر بیرجند از منظر جنسیت، سواد والدین و محل سکونت طراحی اجرا گردید. این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان دختر و پسر پایه ی پنجم و ششم شهر بیرجند در سال 92-93 بود که بر اساس جدول مورگان و به شیوه ی خوشه ای تصادفی، تعداد 300 نفر به عنوان نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته فرهنگ مطالعه بود. برای تجزیه  و تحلیل داده ها از آزمون T مستقل و تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد در بررسی فرهنگ مطالعه بر حسب جنسیت در بُعد هنجار تفاوت معناداری مشاهده شد، دانش آموزان پسر در مقایسه با دانش آموزان دختر، در سطح بالاتری قرار داشتند. بر حسب سواد پدر و مادر در بُعد هنجار و خانواده، تفاوت معناداری به لحاظ آماری مشاهده شد. دانش آموزان دارای والدین با سواد بالاتر، از فرهنگ مطالعه در سطح بالاتری برخوردار بودند. بر حسب محل سکونت در بُعد ارزش تفاوت معناداری به لحاظ آماری مشاهده شد. دانش آموزان پایین شهر در مقایسه با دانش آموزان بالاشهر مولفه ارزش به مطالعه را در سطح بالاتری ارزش گذاری نمودند. با توجه به نتایج پژوهش در بررسی فرهنگ مطالعه بر حسب جنسیت، توجه به فرهنگ مطالعه دختران ضروری می نماید. هم چنین با توجه به نتایج پژوهش مربوط به نقش سواد والدین در فرهنگ مطالعه دانش آموزان، لزوم توجه و برگزاری کارگاه هایی بدین منظور ضروری می نماید.