راضیه خدابخشی

یکی از ارکان مدیریت روستایی در کشور دهیاری ها هستند که بررسی و ارزیابی عملکرد چندساله و آگاهی نسبت به نقاط قوت و ضعف آن از سوی جامعه ی روستایی اقدامی ضروری برای بهینه سازی آینده ی فعالیت دهیاری ها است. پژوهش حاضر با هدف بهینه سازی عملکرد دهیاری ها با تأکید بر مدل شایستگی انجام شده است. جامعه ی آماری، 31 روستای دارای دهیاری بخش مرکزی شهرستان ایذه با بیش از پنج سال سابقه ی تأسیس است که دارای 17624 نفر جمعیت است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 380 نفر برآورد گردید که متناسب با جمعیت هر روستا توزیع گردید. انتخاب تعداد نمونه ها در سطح روستاها به شیوه ی تصادفی سیستماتیک بوده است. شاخص های در نظر گرفته شده برای تعیین شایستگی عملکرد دهیاران در چهار بعد در قالب 47 گویه طراحی گردید. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ 84/0 برآورد گردید. جهت تجزیه وتحلیل از نرم افزار spss و lisrel بهره گرفته شد. نتایج نشان داد از بین ابعاد شایستگی مدیران، عملکرد دهیاران در بعد زیست محیطی با بار عاملی 74/0 دارای بیش ترین شایستگی و عملکرد اقتصادی با 65/0 دارای کم ترین میزان شایستگی بوده است. بر اساس نتایج به دست آمده دهیاران عملکرد مناسبی در زمینه ی عدالت، مشارکت و تحرک اجتماعی، برگزاری مراسمات و جشن ها، بهبود توانمندسازی روستاییان و خودکفایی آن ها داشته اند. مسائل و مشکلات مالی دهیاری ها در زمینه ی ایجاد اشتغال، کنترل و مدیریت هزینه ها، تأمین درآمد جهت بهبود و توسعه ی کارآفرینی و تأمین بازار برای فروش کالا و خدمات کشاورزی و توسعه ی خدمات برتر در سطح روستا از جمله عواملی است که شایستگی عملکرد دهیاران را در بعد اقتصادی تحت تأثیر خود قرار داده است.