سارا صاحب

خانواده، نهادى است که بر پایه ازدواج مرد و زن شکل مى گیرد و اساس سازندگى شخصیت انسان و مهم ترین عامل تکامل جامعه بشری است. اسلام به عنوان برنامه تکامل انسان، براى تأسیس و تحکیم این نهاد سرنوشت ساز و پیشگیرى از فروپاشى آن، رهنمودهاى مهمى ارائه کرده است. تأمل در این رهنمودها و مقایسه آن ها با آنچه در سایر مکاتب درباره خانواده دیده مى شود، به روشنى نشان مى دهد که آموزه های اسلامی مرتبط با نهاد خانواده، بر مبانی انسان شناختی مشخصی بنا شده است که می تواند در حل چالش های خانواده در جهان متأثّر از مدرنیته و پسامدرن گره گشا باشد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و بررسی این مبانی و اصول برخاسته از آن به روش توصیفی تحلیلی و با تاکید بر آیات قرآن کریم و احادیث معصومین((ع)) انجام شد. بر اساس نتایج تحقیق، مبانی انسان شناختی که از باور به دو ساحتی بودن انسان و ویژگی های فطری، مختار بودن و تربیت پذیری انسان به وجود آمده است، عبارتند از معناگرایی انسان، زیبادوستی، کرامت، ضعف و نقص، وجود تفاوت های جنسیتی و سیستمی بودن خانواده که اصولی همچون دین مداری، پاکیزگی و آراستگی، عفت ورزی، تکریم همسر و فرزندان، سپاسگزاری و قدردانی برای انسان در خانواده را به همراه دارند.