گونه های مشترک احادیث کلامی، در منابع حدیثی؛ مطالعه موردی: الکافی و صحیحین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سراج منیر سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۷
55 - 81
حوزه های تخصصی:
کتاب کافی اثر شیخ کلینی یکی از کتب اربعه شیعه محسوب می شود و برای امامیه از جایگاه رفیعی برخوردار است. اهل سنت برای کتب مشهور صحاح و به ویژه صحیحین یعنی صحیح بخاری و صحیح مسلم چنین ارزشی قائل اند. در این پژوهش به دنبال یافتن گونه های مختلف احادیث مشترک اعتقادی در کتب اصول کافی و صحیحین اهل سنّت بوده ایم. ازآنجاکه چنین مطالعه موردی یا مشابه آن را در مقالات نیافتیم ذکر پیشینه ای برای آن امکان پذیر نیست. درهرصورت، تحقیق در زمینه اشتراک روایی علاوه بر افزایش دانش، از جنبه تقریب نیز دارای اهمیت است. در این پژوهش کتابخانه ای، بررسی در حیطه های اصلی شامل مباحث خداشناسی و توحید (مانند وجود خدا، وحدانیت، تبیین صفات الهی، رابطه اسماء و صفات با ذات الهی، ...)، عدل (مانند جبر و تفویض، مسئله شرور و ...)، نبوت و قرآن (مانند پیامبری نبی اکرم (ص)، عصمت، خاتمیت، حدوث و قدم قرآن، تحریف قرآن و ...)، امامت (مانند مسئله جانشینی پیامبر، واقعه غدیر، تصریح به ائمه هدی علیهم السلام و ...) و معاد (مانند سرای دیگر، بهشت و دوزخ و ...) انجام شد. سرانجام پس از یافتن باب های اعتقادی در کتب موردنظر، احادیث اعتقادی مشترک استخراج و احصاء شدند که جمعاً 39 موضوع مشترک را در بر می گیرند. پس از تعیین گستره روایی، گونه شناسی این روایات مشترک تبیین شد، بیشترین گستره را گونه خداشناسی و توحید داشت.