فرشید حسن زاده

یکی از اصول بنیادی در مدیریت بحران، موقعیت ایستگاه های آتش نشانی است. ایمنی شهر در برابر سوانح و حوادث بویژه آتش سوزی در کاربریهای مختلف و تضمین امنیت جانی و مالی شهروندان برعهده این عنصر مهم شهری است. ایستگاه های آتش نشانی از جمله مراکز مهم و حیاتی خدمات رسانی در شهرها هستند که نقش مهمی در تأمین ایمنی و آسایش شهروندان و توسعه شهرها دارند. در این تحقیق نقش و مسئولیت های سازمان آتش نشانی در هنگام بحران بعد از آن مورد بررسی قرار می گیرد. جایگاه سازمان آتش نشانی در سیستم مدیریت بحران یک کشور و در کل ساختار سیستم مذکور می تواند نقش مهمی در مدیریت بحران داشته باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز علاوه بر مستندات رسمی، از بررسی های میدانی فراهم شده است. بر اساس بررسی های بعمل آمده برروی موارد بحران در کشور، به نظر می رسد این مدیریت بحران آنچنان که باید و شاید به این امر توجه نداشته اند. به طوری که در مدیریت بحران شهری نیاز به توجه بیشتر به مسایل ایمنی شهروندان به ویژه ایمنی در مقابل سوانح آتش سوزی همچنان احساس می گردد.

ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی یکی از کشورهای زلزله خیر جهان به شمار می آید. بطوریکه تاکنون زمین لرزه ها ی بسیاری مناطق مختلفی از کشور را با خسارات و تلفات سنگینی روبرو کرده است. بر این اساس آمادگی در مقابل این پدیده طبیعی امری ضروری به شمار می آید. در این بین بیمارستان ها به دلیل ساختار و وظایف خاصی که برای آن تعریف شده است تقاضا برای خدمات رسانی آنها در مواقع بحران افزایش می یابد. لذا ضروری است بیمارستانها با توجه به موقعیت و امکانات موجود آمادگی لازم برای شرایط بحران را کسب نمایند. در این مقاله نیز سعی شده است با مطالعه کتابخانه ای، تحلیلی و بررسی موردی یکی از بیمارستانهای شهر تهران نقاط ضعف و قوت موجود در بیمارستانها در شرایط بحران (زلزله) مورد بررسی قرار گیرد و راهکارهایی به منظور ارتقاء سطح عملکرد این بخش در زمان و بعد از وقوع زلزله ارائه گردد.

سیستم ساختمان های چوبی یکی از روش های نوین ساخت با امتیازات سازه ای و زیست محیطی ویژه می باشد. به طوریکه در کانادا، امریکا، ژاپن، چین و چند کشور دیگر به عنوان یک سیستم پیشرفته و مطلوب مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش های بسیاری در رابطه با اثرات زیست محیطی سازه های چوبی انجام شده است که برتری چوب را نسبت به فولاد و بتن در مواردی همچون عمر مفید مصالح، تولید وقابلیت کاربرد در محل احداث نشان می دهد. در این مقاله سیستم ساختمانی چوبی که یکی از پیچیده ترین سیستم های ساختمانی است، از نظر زلزله و آتش سوزی مورد بررسی قرار گرفته است. ودر این گذر سبک سازی، عایق بندی و کاهش چشم گیر مصرف انرژی، کاهش آلودگی محیط زیست، کاهش پرت مصالح ساختمانی، سرعت در ساخت و کاهش سرمایه و عمر بیشتر که از جمله مزایای ساختمان های چوبی می باشد مورد توجه قرار گرفته است در نتیجه یکی از دلایل عملکرد خوب این ساختمان ها در برابر زلزله، سبک بودن وزن آنها نسبت به گونه های دیگر است. همچنین وجود اجزای غیر سازه ای زیاد مانند دیوارهای باربر باعث افزایش مقدار انرژی هدر رفته توسط ساختمان در برابر زلزله می شود. علاوه بر این وجود اتصالات زیاد شکل پذیری ساختمان را افزایش می دهد.

سازمان آتش نشانی همواره یکی از حساس ترین مراکز امدادی محسوب می شود، وجود تجهیزات به روز و کارآمد نیز تا حد زیادی مسیر امداد رسانی را هموار می کنند، با توجه به اهمیت شغل آتش نشانان و با عنایت به اینکه این عزیزان در همه حال آماده ارائه خدمات به شهروندان هستند، باید امکانات لازم برای آنها فراهم شود. خوشبختانه در طی یک سال اخیر تحول خوبی در حوزه آتش نشانی از لحاظ تجهیزات و امکانات شکل گرفته که می تواند منشا خدمات ارزنده تری به همشهریان باشد. آموزش در بخش علمی و تامین زیر ساخت های آموزشی برای افزایش نیروی جسمانی و علمی آتش نشانان و بروز رسانی تجهیزات دو مقوله مهم در مسیر ارائه خدمات با کیفیت تر یک ضرورت آتش نشان ها است. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر ضرورت بروزرسانی امکانات و تجهیزات آتش نشانی در کنترل حریق درون شهری با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. در یک جمع بندی می توان اینطور نتیجه گرفت رشد قارچ گونه ساختمان های بلند، بافت قدیمی، کم عرض بودن خیابان ها، افزایش ساختمان های چند طبقه و گسترش شهرنشینی در سال های گذشته نیاز به افزایش تجهیزات آتش نشانی را ضرورت بخشیده بطوری که خیابان های کم ارز خطری جدی برای ساکنان آن است. در این میان توسعه ایستگاه های آتش نشانی متناسب با نیاز هر منطقه و محدوده جغرافیایی و میزان خطرپذیری و ناایمن بودن آن نقطه و براساس برنامه های آتی، برش دوساله و در جهت تحقق اهداف مدیریت شهری، بازسازی ایستگاه های قدیمی و بروزرسانی تجهیزات آتش نشانی یک ضرورت اساسی برای مدیرت شهری می باشد. در این میان آموزش آتش نشانی و مدیریت بحران و نیز آشنایی با خدمات ایمنی برای تمام صنوف، اماکن و شهروندان برنامه ریزی در مواقع لزوم یاریگر همکاران در سازمان می باشد که باید از برنامه های مدیران شهری باشد.