محمدامین دانش فر

پیشینه مدیریت HSE به عنوان یکی از بخشهای نوپای صنعت نفت ایران به بیش از یک دهه می رسد که طی این مدت سه مقوله تأمین سلامت نیروی انسانی، ایمنی تجهیزات و حفاظت از محیط زیست را به عنوان اهداف خود دنبال کرده است. با نگاه به بخش بالادستی نفت و توسعه رشته های دانشگاهی در زمینه HSE می توان گفت رشته های تأسیس شده در این زمینه تا کنون نتوانسته اند به صورت تخصصی مبحث HSE را در قالب یک رشته مستقل و یکپارچه برای استفاده کاربردی در این بخش معرفی و نیازهای صنعت را برآورده کنند. امروزه کمبود نیروی متخصص در این بخش به عنوان یکی از مهمترین چالشها در این صنعت مطرح است که دانشگاه نقش مؤثری در این زمینه به عهده دارد. در این پژوهش به لزوم توسعه HSE به صورت یک مبحث تخصصی برای بخش بالادستی در دانشگاهها پرداخته شده است. ایجاد رشته ای مستقل در دانشگاه و معرفی درس آشنایی با مبانی سلامت، ایمنی و محیط زیست به عنوان درس اجباری در رشته هایمرتبطبابخشبالادستینفتازجملهپیشنهاداتیاستکه برای  توسعه اینرشته در این مقاله پیشنهاد می شود.

درس موازنه مواد وانرژی از اساسی ترین دروس در رشته مهندسی شیمی به حساب می آید و به عبارتی پیش نیاز تمامی دروس اصلی و تخصصی این رشته می باشد. با توجه به این که زمینه کار مهندسی شیمی درکشور ما به دلیل صنایع مرتبط با این رشته وسیع می باشد تربیت مهندسان متخصص و دارای دانش کافی از سوی واحدهای دانشگاهی از ضروریات به شمار می رود. در این مقاله با انجام مطالعات کتابخانه ای ابتدا مقدمه ای درباره وضعیت مهندسی شیمی در کشور گفته می شود، سپس این رشته از لحاظ نحوه آموزش در دانشگاه ها به اختصار بررسی می گردد و در ادامه به نحوه تدریس موازنه مواد و انرژی پرداخته می شود. با توجه به این که ضعف اساسی در این درس در واحد دانشگاهی مذکور بین دانشجویان دوره کارشناسی مهندسی شیمی مشهود بوده است، در این پژوهش به بررسی این موضوع از روش تحقیق توصیفی پرداخته شده است. جامعه آماری شامل دانشجویان مهندسی شیمی بوده است که 32 نفر به عنوان نمونه آماری در این پژوهش شرکت کردند. ابزار گردآوری داده های پژوهش پرسشنامه محقق بوده که چهارجنبه ای که می توانست عامل ضعف دانشجویان دراین درس مطرح باشد بیان گردید. این عوامل شامل ضعف در دروس پایه(شیمی،فیزیک،ریاضی)، استفاده از اساتید جدیدالورود وکم تجربه، عدم اعتماد به نفس واضطراب ناشی ازمشروط شدن به علت تعداد واحد بالای درس و کمبود منابع کمک درسی برای این درس معرفی گردید. داده های نتایج با روش های آماری مناسب تحلیل شدند.