مهران بادین دهش

هدف پژوهش حاضر، مطالعه روند پژوهش ها پیرامون مفهوم رهبری، با استفاده از روش تحلیل و نقشه برداری علم سنجی است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با رویکرد علم سنجی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها، پایگاه های داده حاصل از جستجو و فهرست بندی بوده و روش تجزیه تحلیل، ابزارها و نقشه های علم سنجی با استفاده از نرم افزارهای R بوده است. تعداد مقالات مورد بررسی، 2178 مقاله منتشر شده در پایگاه وب آو ساینس در بازه زمانی 1992 تا 2022 است. پس از استخراج و خوشه بندی مقالات، نام گذاری هر خوشه بر اساس پارامترهای مهم کلیدواژگان پرتکرار هریک انجام شد و بر این اساس خوشه های 1 الی 6 که بر اساس متوسط سن مقالات مرتب شدند با عناوین "سبکهای رهبری مبتنی بر رشد و یادگیری"، "سبکهای رهبری مبتنی بر نقشهای عمومی رهبر"، "سبکهای رهبری مبتنی بر توزیع قدرت"، " سبکهای رهبری مبتنی بر رفاه پیروان"، " سبکهای رهبری مبتنی بر اخلاق" و " سبکهای رهبری مبتنی بر رفتارهای غیراخلاقی حامی سازمان" نام گذاری شدند.

انجام پژوهش برخوردار از سهم نظری، بررسی پیشینه نظری بدون سوگیری و شناسایی حوزه های نوظهور پژوهشی از مهمترین دغدغه های هر پژوهشگری در انجام پژوهش های دانشگاهی است. یکی از راهبردهای موجود برای رفع این مشکلات رویکرد تحلیل شبکه های اجتماعی دانشگاهی است. این شبکه ها با در نظر گرفتن حوزه های پژوهشی با کارکرد ساختارهای اجتماعی، بر اساس معیارهای کتاب سنجی مانند هم استنادی، استناد، جفت سازی کتاب شناختی، هم رخدادی واژگان و هم تالیفی ترسیم شده که هر کدام کاربردهای خاص خود را داشته و برای پاسخ به سوالات خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. هدف از پژوهش حاضر نحوه ارزیابی و تحلیل شبکه های اجتماعی و کاربردهای آن در پژوهش های حوزه مدیریت و کسب وکار است. بدین سان، معیارهای کتاب سنجی مورد استفاده در ترسیم این شبکه ها مورد بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین ارزیابی می شود که هر کدام از شبکه های ترسیم شده برای پاسخ به چه سوالاتی مناسب است. به منظور انجام چنین تحلیل هایی یک فرایند 5 مرحله ای معرفی شده و سپس مراحل گام به گام اجرای یک تحلیل شبکه اجتماعی با جزئیات کامل مورد بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین مهمترین پایگاه های داده مورد استفاده برای گردآوری فراداده های لازم معرفی شده و برخی ابزارهای موجود به منظور تحلیل و مصورسازی شبکه های اجتماعی دانشگاهی به اختصار مورد بررسی قرار می گیرد. به منظور آشنایی هرچه بیشتر خوانندگان با این رویکرد، حوزه پژوهشی نوآوری راهبردی مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد و کاربردهای رویکرد تحلیل شبکه های اجتماعی به صورت عملی بیان می شود. نتایج نشان گر ظرفیت بالای حوزه نوآوری راهبردی برای ورود پژوهشگران بوده و موضوعات جدید در این حوزه نیز معرفی شده اند.