مایده محقق منتظری

مقدمه: آرزوهای افراد به شیوه ای منحصرا شخصی و فردی شکل نمی گیرد، بلکه موقعیت عینی افراد در جامعه تعیین کننده سقف آرزوهاست. آرزوهای افراد متأثر از شرایط بیرونی است و بسته به شرایط زندگی افراد از یکدیگر متمایز می شود. آرزوها در بین طبقات مختلف از یکدیگر متمایزند، آرزوهای دست یافتنی یک طبقه خاص برای طبقه دیگر محال و دست نیافتنی است که نشان از فاصله طبقاتی در گروههای جامعه است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از فلسفه رابطه ای پی یر بوردیو درصدد است رابطه ای معنادار از آرزوها یا رؤیاهای جوانان ایرانی را آن هم در فضای اجتماعی ترسیم کند. نتایج این پژوهش به کمک روش کیفی و از طریق فن مصاحبه عمیق با 36 نفر از جوانان ساکن شهر تهران به دست آمده است. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان می دهد که بین بختهای عینی و آرزوهای ذهنی هماهنگی وجود دارد و آرزوهای افراد مطابق سرمایه اقتصادی و فرهنگی آنها از یکدیگر متمایز می شوند. جوانان شمال شهر در دست یابی به آرزوهای خود بسیار مطمئن هستند. طبقه متوسط اراده گرایی قوی و آرزوهای بلندپروازانه ای دارد؛ جوانان جنوب شهر نیز خود را با شرایط زندگی شان تطبیق می دهند که منجر به عقیم ماندن دیالکتیک آرزوها و احتمالات می شود و همچنین افراد با سرمایه فرهنگی بالا رؤیای مشترک ادامه تحصیل در دانشگاههای خارج از ایران را دارند. بحث: ساختار نظام آموزشی ایران، به رغم فقدان امکانات لازم و کافی برای زندگی و کار متناسب با تحصیلات در بستر جامعه پس از فراغت از تحصیلات دانشگاهی، بسیار امیدوارکننده است اما در عمل، خیل عظیمی از این تحصیل کرده ها پس از گرفتن مدارک بالاتر، با ناامیدی و یأس ناشی از شکست در بازار کار مواجه می شوند؛ لذا برای بسیاری از جوانان در طبقات مختلف کار و زندگی در خارج از ایران، به یک رؤیا تبدیل شده است.