زهرا حلاج

مقدمه: تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامت آسایش کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است و نه فقط نبود بیماری و نقص. این تعریف اهمیت معنویت را در سلامت سالمندان نشان می دهد. باتوجه به نبودن پرسش نامه فارسی برای ارزیابی معنویت در میان سالمندان، هدف این مطالعه ارزیابی پایایی و روایی نسخه فارسی پرسش نامه معنویت در میان سالمندان ایرانی است. روش: برای تهیه نسخه فارسی در این مطالعه، از روش استاندارد مدل ترجمه IQOLA پروژه بین المللی ابزار کیفیت زندگی برای ترجمه مقیاس معنویت در سالمندان ایرانی استفاده شد. برای تعیین پایایی از هم بستگی درون رده ای (ICC) و آلفای کرونباخ و Test-Retest بین سی نفر نمونه در دو نوبت به فاصله دو هفته آزمایش شد و برای سنجش روایی در سه سطح روایی صوری (ظاهری) و روایی محتواو روایی ساختاری (تحلیل عاملی اکتشافی) سنجیده شد. درضمن، این مطالعه از نوع هم بستگی است که در آن داده های مربوط به سالمندان از میان ۲۰۰ نمونه در سال ۱۳۹۱ جمع آوری شد و نرم افزار SPSS16 آن را تحلیل عاملی کرد. یافته ها: یافته های حاصل از نتایج توصیفی تحقیق حاضر نشان داد که بین اطلاعات دموگرافیک جمع آوری شده در این تحقیق، ازجمله سن، مذهب، تحصیلات و... با معنویت هم بستگی وجود ندارد. ازسوی دیگر، پس از انجام تحلیل عاملی اکتشافی و محاسبه Test-Retest و ضریب هم بستگی درون رده ای با 003/0=p-value و محاسبه همخوانی درونی با آلفای کرونباخ 8/0 به ترتیب پایایی پرسش نامه را تأیید کرد و ازطریق تحلیل عاملی اکتشافی، روایی ساختاری آن نیز تأیید شد. بحث: از مسائل بسیار مهمی که در مطالعه و بررسی پیامدهای عملکردی معنویت پیش روی محققان و متخصصان قرار دارد، توسعه مقیاس های مناسب برای ارزیابی ها و انجام تحقیقات مداخله ای میان سالمندان با هدف بهبود عملکردشان در این دوران است. در این تحقیق، باتوجه به همخوانی درونی و پایایی در بازآزمایی بالای پرسش نامه و همچنین، تأیید روایی صوری (ظاهری)، روایی محتواو روایی عاملی پرسش نامه، می توان گفت نسخه فارسی ترجمه شده در این تحقیق، با ابزار اصلی مطابقت دارد و می توان از آن به عنوان ابزار سنجش معنویت معتبر در سالمندان ایرانی استفاده کرد.