امیر سماواتی

زمینه و هدف: نقش سربازان به عنوان بخشی از بدنه اصلی نیروهای مسلح در افزایش و بالابردن کارآیی نیروهای مسلح انکار نشدنی است. پی بردن به مسایل و مشکلات سربازان و علل وقوع جرایم و تخلفات توسط آنان ، از جمله عواملی است که می تواند در استقرار نوعی نظام یکپارچه رفتاری و انضباطی در محیط خدمتی، نقش مؤثر و بارزی را ایفا نماید. هدف از این پژوهش بررسی علل وقوع جرایم و تخلفات سربازان وظیفه از منظر رهیافت های جرم شناسی و راه کارهای مقابله با آن می باشد. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و روش آن، توصیف و تحلیل محتوای داده های کیفی حاصل از منابع و متون علمی حقوقی و اسناد درون سازمانی موجود در زمینه موضوع پژوهش می باشد. یافته ها: یافته ها نشان داد از منظر رهیافت های جرم شناسی عوامل برون سازمانی در وقوع جرایم و تخلفات سربازان وظیفه موثرتر از عوامل درون سازمانی می باشد. از بین عوامل برون سازمانی، به ترتیب عامل خانوادگی، اقتصادی، فرهنگی و روانی بیش از سایر عوامل موثر می باشند. و از بین عوامل درون سازمانی پس از برخورد فرماندهان، عوامل تعاملات بین فردی، مسائل قانونی و ساختاری، امکانات رفاهی سازمان، نوع وظیفه محول شده و نحوه آموزش موثر خواهد بود. جهت پیشگیری از وقوع جرایم و تخلفات سربازان، نیروهای مسلح، بایستی بتواند حتی الامکان کلیه عوامل را کنترل یا خنثی نمایند. نتیجه گیری: سربازانی که از حمایت های اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی برخوردار نیستند بیشتر در معرض وقوع جرایم و تخلفات می باشند لذا با اتخاذ تدابیری چون، آگاه سازی کارکنان از تبعات ارتکاب جرم و تخلفات، توانمند سازی کارکنان ، شایسته سالاری و شایسته گزینی کارکنان و مدیران، توجه به مشکلات اقتصادی و ساختاری، برخورد سریع و به موقع با جرایم و تخلفات به ویژه در مراکز آموزشی، بالا بردن اعتقادات مذهبی، توجه به اصالت و پیشینه خانوادگی افراد و همچنین برخورد موثر و قاطع با مجرمین و متخلفین، وقوع جرایم و تخلفات سربازان وظیفه را کنترل و مهار می نماید.