سپهر میرعمادی

این پژوهش با هدف بررسی عملکرد تعدادی از کشورهای مختلف درباره راهکارهای پیشگیرانه پلیس در مقابله با ارتکاب جرائم کارکنان نیروی پلیس آن کشور صورت گرفته است. در راستای این هدف شش کشور با توجه به پراکندگی جغرافیایی، تنوع فرهنگی و موقعیت مختلف اجتماعی و سیاسی مورد مطالعه و پژوهش قرار گرفته است. بنابراین به ترتیب، کشورهای امارات متحده عربی، کره جنوبی، کنیا، بلژیک، انگلیس و ایالات متحده امریکا از لحاظ ساختار پلیسی آنها و راهکارهای پیشگیرانه اتخاذی در زمینه پیشگیری از جرائم مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقاله تطبیقی، توصیفی و کاربردی، و اطلاعات به روش کتابخانه ای و عموماً ترجمه اسناد و مدارک از زبان اصلی به دست آمده است. در نهایت برای مطالعه منسجم روشهای موجود، رویکرد هر کشور از بعد درون سازمانی و برون سازمانی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تحقیق نشاندهنده وجوه اشتراک از جمله وجود نهاد ناظر برون سازمانی، استفاده از معاهدات بین المللی، ارائه گزارشهای درون سازمانی، تقویت قوانین بازدارنده و دقت در استخدام و هم چنین وجوه افتراق میان این کشور ها از جمله تشویق به افشاگری جرائم، اعلان عمومی جرم، بهبود دستمزدها، شفاف سازی درآمد کارکنان، نشر مرتب اخبار و اطلاعات و وضع قوانین حمایت از افشاگران است.

هدف این پژوهش شناسایی رویکرد پلیس ایران به پیشگیری کیفری از جرائم کارکنان ناجا است. ماهیت تحقیق کاربردی، و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. نمونه آماری شامل 292 نفر از کلیه فرماندهان و مدیران در سطح تهران و استانها می باشد که براساس روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در میان عوامل پیشگیری کیفری، عامل "سرعت" با میانگین 08/4 و میانگین 36 درصد فراوانی پاسخ بسیار زیاد در پرسشنامه، بیشترین مقبولیت را در میان فرماندهان ناجا داشته است و پس از آن، عامل حتمیت با میانگین 9/3 و میانگین 33 درصد فراوانی پاسخ بسیار زیاد در پرسشنامه در رتبه دوم و در نهایت عامل شدت با میانگین 5/3 و میانگین 19 درصد فراوانی پاسخ بسیار زیاد در پرسشنامه در رتبه سوم اهمیت و اولویت قرار می گیرد. با توجه به نتایج آماری و قرار گرفتن "استفاده از مشاوران خبره (حتی مشاوران بیرون از سازمان)" و "سرعت عمل در تعقیب و اقامه جرم علیه متهم (فرستادن سریع پرونده به مرجع قضایی)" در صدر اهمیت و تمرکز فرماندهان قرار داشت. مهمترین پیشنهاد عملیاتی برای بهبود برنامه ها و راهکارهای پیشگیرانه ناجا در پیشگیری کیفری از جرائم کارکنان، تمرکز تلاشها برای تکمیل بدون وقفه و با سرعت پرونده های تحقیقاتی برای فرستادن به مراجع قضایی و تثبیت وجود این رویکرد در سازمان است.