سید علی فخری

مسکن پاسخگو به نیازهای ساکنین همواره مورد مطالبه انسان ها بوده است. اگر ساکنین، افرادی با ویژگی ها و محدودیت های خاص باشند، نقش طراح مسکن در پاسخ گویی به این نیازهای ویژه، مهم است. در حال حاضر با توجه به تعداد قابل توجه افراد معلول و ناتوان جسمی و حرکتی در جامعه و به خصوص شهر اردبیل، نیازهای فیزیکی، فضایی و حرکتی این قشر اجتماع به نحو مطلوب مدنظر قرار نمی گیرد؛ بنابراین آنچه مسکن اجتماعی به این گونه افراد عرضه می دارد، گزینه های محدودی برای انتخاب محل سکونت و مکان های ارتباطات اجتماعی شان است که باعث هرچه بیشتر منزوی شدن آن ها می گردد. هدف از پژوهش حاضر، ذهن کاوی جانبازان در مورد عوامل کالبدی مؤثر بر رضایتمندی از معماری مجتمع های مسکونی است. برای این منظور از روش تحقیق کیو برای شناخت مؤلفه های کالبدی مؤثر بر رضایتمندی ذهنی جانبازان استفاده شد. جامعه آماری کیو، جانبازان جسمی- حرکتی ساکن مجتمع های مسکونی در شهر اردبیل بودند. میزان همبستگی دیدگاه های مخاطبین در مورد گزاره های کیو، با استفاده از داده های جدول حاصل از مرتب سازی و به روش تحلیل عاملی در نرم افزار 16 SPSS بررسی شد. نتایج به دست آمده مبین وجود دو ذهنیت بین مخاطبین بود. ذهنیت اول اغلب به مسائل مرتبط با نوع و سطح دسترسی به خدمات و امکانات و ذهنیت دوم بیشتر تأکید بر ابعاد و نسبت فضاهای مورد طراحی اشاره داشت. تأثیر توجه طراح به موارد به ظاهر کم اهمیت اعم از دسترسی ها، ارتباط فضاها و ابعاد و اندازه ها و موارد مشابه، بخش عمده ای از دغدغه های ذهنی جانبازان می باشد می تواند گامی مثبت در جهت مقابله بهتر با تنش های ناشی محدودیت های جسمی جانبازان نمود.