میر هادی موسوی قرالری

یمن به عنوان همسایه ی عربستان، جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی این کشور دارد. از زمان استقرار نظام جمهوری در یمن در دهه 1970 میلادی، روابط دو کشور وارد مرحله ی جدیدی شد. دو کشور دوره های متفاوتی از رویارویی و همکاری را پشت سر گذاشته اند، اما وجه مشترک همه ی این دوره ها، تلاش عربستان برای افزایش نفوذ در یمن بوده است. شاید به دلیل به هم پیوستگی جغرافیایی- جمعیتی و امنیتی، یمن در نگاه استراتژیک عربستان از نظر اثرگذاری بر امنیت ملی عربستان در سطح کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس قرار داشته باشد. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال است که یمن چگونه می تواند منافع حیاتی عربستان را به خطر بیاندازد. در پاسخ به این سوال فرضیه مطرح این است که دو عامل ژئوپلتیک و ایدئولوژیک در به خطر افتادن منافع عربستان از سوی یمن موثر هستند که در هر برهه ی زمانی یکی از این عوامل به عامل تعیین کننده تبدیل شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد پیگیری سیاست یمن ضعیف و افزایش نفوذ در این کشور با استفاده از دیپلماسی دلار و همراه کردن قبایل با خود، در سیاست خارجی عربستان در قبال یمن ثابت بوده است. در مورد توفیق عربستان در دستیابی به اهداف خود در مورد یمن می توان گفت اگر چه عربستان نتوانسته است نفوذ سازماندهی شده ای در یمن به دست آورد، اما توانسته است تا حد زیادی از ایجاد پایگاه نفوذ توسط دیگر قدرت ها جلوگیری کند.

قومیت در خاورمیانه، مسئله ای پیچیده است و کشورهای چندقومیتی همواره با مشکلات فراوانی از این ناحیه روبه رو بوده اند. برخی رویه سرکوب را در قبال مطالبات قومی در پیش گرفته اند و در مقابل، عده دیگری در تلاش بوده اند که با دادن حقوق فرهنگی و سیاسی به قومیت ها از بحرانی ناخواسته جلوگیری کنند. در این میان، سیاست ترکیه در قبال قومیت ها و به ویژه کردها، به عنوان اصلی ترین اقلیت قومی کشور، فرازونشیب زیادی داشته است. تا پیش از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، ترک ها سیاست سرکوب را در مقابل کردها درپیش گرفته بودند، اما با روی کار آمدن این حزب، می توان تغییراتی اساسی را در این رویه مشاهده کرد. فهم این مسئله ازآن رو اهمیت دارد که مسئله کردها در ترکیه، اصلی ترین مسئله داخلی این کشور در طول دوره ای طولانی بوده است. در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی تحلیلی تلاش بر این است که فرایند صلح ترکیه و کردهای این کشور را با به کارگیری نظریه های چندفرهنگ گرایی توضیح دهیم و بنابراین درصدد پاسخ گویی به این پرسش هستیم که نظریه های چندفرهنگ گرایی چگونه می توانند فرایند صلح در ترکیه را تبیین کنند؟ نتیجه ای که در این نوشتار به دست آمده، حاکی از این است که نظریه های چندفرهنگ گرایی قابلیت تبیین فرایند صلح ترکیه و کردهای این کشور را دارند.