وحیده میرفخرایی

بررسی متمرکز ارزش های میراثی ارسی در جایگاه یکی از برجسته ترین عناصر معماری سنتی، از جمله موضوعاتی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. شناخت هدفمند ارزش در حفاظت از آثاری نظیر ارسی که با دگرگونی شیوه زیست انسان معاصر، در معرض اضمحلال شاخصه های وجودی خود بوده، راهگشای سنجش مداخلات به منظور پرهیز از تحریف پیام های اثر و برقراری تعامل با مخاطب است. در این راستا، نوشتار حاضر با هدف بازشناسی و تبیین ارزش های ملموس و ناملموس ارسی برای نگاه داشت و انتقال آن ها به آیندگان صورت گرفته است. از این رو، در پاسخ به اینکه ضرورت احصاء ارزش های ارسی چیست؟ و ارزش های متعددی که حفاظت از ارسی را توجیه پذیر می کنند، کدامند؟، در پژوهشی کیفی به شیوه توصیفی تحلیلی، با جستجوی منابع کتابخانه ای به گردآوری اطلاعات پرداخته و با سامان دهی داده ها، ارزش مواریث فرهنگی در دو گروه کلی ملموس و ناملموس طبقه بندی شد. از پی آن، با تکیه بر تجارب و استنباط نویسندگان و بسط و انطباق نتایج حاصله با نمونه موردی، شناسایی ارزش های ملموس: تاریخی، فنی، اقتصادی، کارکردی، علمی آموزشی، منحصربه فردبودن، قدمت و ارزش های ناملموس: زیباشناختی، اجتماعی، فرهنگی، اعتقادی، احساسی و نمادین در ارسی صورت پذیرفت. تجمیع ارزش های ارسی، مجالی است برای گردآوری بخشی از اطلاعات تاریخ معماری ایران که غفلت از آن، منجر به از دست رفتن این ارزش ها خواهد شد.