یسنا فرخ سیری

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کنترل نشخوار فکری و دشواری در تنظیم هیجان نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون _ پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی نوجوانان دختر مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی مرکز مشاوره حال خوب شهر طبس در سال 1401 بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس از میان آنها 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه 15 نفره آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش تحت درمان گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی به مدت 8 جلسه 2 ساعته (هفته ای 2 جلسه) قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری در پژوهش مقیاس نشخوار فکری نولن- هوکسما و مارو (RRS، 1991) و پرسشنامه دشواری تنظیم هیجان گرتز و روئمر (DERS، 2004) بود. تحلیل داده های آماری با استفاده از روش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر صورت گرفت. یافته ها نشان داد که درمان گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کنترل نشخوار فکری و دشواری در تنظیم هیجان (01/0p=) نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی معنادار بود و نتایج حاکی از ماندگاری درمان در دوره پیگیری بود (01/0p=). بر اساس نتایج پژوهش می توان گفت درمان گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی روش مداخله ای مناسبی بر بهبود کنترل نشخوار فکری و دشواری در تنظیم هیجان نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی بوده است.

دوران نوجوانی یکی از دوره های تحولی مهم است و فرد در این دوران با چالش های زیادی روبرو خواهد شد که هر کدام از این چالش ها به نوبه خود می تواند استرس و اضطراب را در زندگی نوجوان ایجاد کند. یکی از رایج ترین مشکلات روانپزشکی در دوران نوجوانی اختلالات اضطرابی است که ازجمله شایع ترین آن ها اختلال اضطراب فراگیر می باشد ؛ بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی مبتنی بر کامپیوتر بر بهبود نارسایی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر اجرا گردید. با توجه به اینکه پژوهش از نوع کاربردی ونیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون بود، 30 نفر نوجوان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر در مراکز روانشناسی و مشاوره شهر کرمان در سال1400 به روش نمونه گیری غیرتصادفی دردسترس، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 15 نفره ی آزمایش و گواه تقسیم شدند وبا استفاده از پرسشنامه نارسایی شناختی (برادبنت، 1998) مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور انجام مداخلات مربوط به پژوهش و آموزش بازتوانی شناختی مبتنی بر کامپیوتر بر روی گروه آزمایش، از نرم افزار کاپتان لاگ که در 20 جلسه ی 45 دقیقه ای و هر هفته 2 روز اجرا گردید، استفاده شد. به منظور تحلیل داده ها نیز در بخش آمار توصیفی ازمیانگین و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی از مدل تحلیل کوواریانس توسط نرم افزار spss-22 بهره برده شد. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که نمرات مولفه های نارسایی شناختی در طی انجام مداخلات مرتبط با بازتوانی شناختی مبتنی بر کامپیوتر به طور معناداری کاهش یافت ، بنابراین می توان این طور استنباط کرد که بازتوانی شناختی مبتنی بر کامپیوتر بربهبود نارسایی شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (p<0.005) مؤثر و کابردی است. در نتیجه به روانشناسان و مشاوران توصیه می شود تا از این مداخله درمانی برای درمان اختلال اضطراب فراگیر بر روی نوجوانان استفاده کنند.