بهنام جلیلی

انقلاب ها را می توان در سطوح ریشه ها و دلایل؛ روندها ؛ پیامدها و نتایج تحلیل کرداین مقاله بر موضوع ریشه های گفتمانی شکل گیری انقلاب و  نیز روند گذار به نظام پساپهلوی  متمرکز شده است. انقلاب اسلامی حاصل رقابت گفتمان های چپ، پهلویسم، اسلام سیاسی فقاهتی و ملی گرایی است که برای رسیدن به مقام هژمونی چندین دهه با هم منازعه داشتند.  رقابت و منازعات گفتمانی دهه های1340تا 1360 بازه زمانی این مقاله را تشکیل می دهد.  در این نوشتار با به کارگیری چارچوب نظری-روشی گفتمان به چراییِ یک برجسته سازی و پیروزی و یک به حاشیه رانی و شکست پرداخته است. چگونه گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی در منازعه گفتمانیِ رخدادهای مرتبط با انقلاب در مقایسه با گفتمان ملی گرای سیاسی-مدنی  از خرداد 1342 تا خرداد 1360برجسته شد؟ پاسخ این پرسش در قالب این فرضیه صورت بندی شده است:گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی با برقراری تناسب بین استراتژی و کانونهای ابژه ساز و ابژه های گفتمانی و به کارگیری استراتژی ها و تاکتیک های(تکنولوژی)برجسته سازی و به حاشیه رانیِ سخت افزاری و نرم افزاریِ قدرت و همچنین به پشتوانه سوژگی امام خمینی، بیناگفتمانی استعاری و اسطوره ای را مفصل بندی کرد و در نهایت برجسته شد و هژمونی یافت اما گفتمان ملی گرا به دلیل عدم برخورداری از موارد مذکور به حاشیه رانده شد و شکست خورد. فرضیه این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی پردازش شده است.