رامین تهوری

زمینه و هدف: معابرشهری از گذشته تاکنون، یکی از مکان های اصلی تعاملات اجتماعی شهروندان بوده است. لازمه بقاء این فضاها، سرزندگی در سایه احساس امنیت است که به واسطه وقوع جرم، کیفیت خود را از دست می دهد و این امر باعث کاهش سطح رضایت مندی شهروندان، احساس ترس و پایین آمدن کیفیت زندگی اجتماعی شده است. تأثیرات عوامل مؤثر بر سرزندگی شهروندان در طراحی محیطی، با رویکرد «طراحی محیطی پیشگیرانه از جرم» تا حد زیادی می تواند کیفیت فضا و احساس امنیت را ارتقاء دهد که این مهم هدف اصلی این پژوهش است. روش پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی بر مبنای تحلیل های آماری، به وسیله مطالعات کتابخانه ای، مشاهده و ابزار پرسشنامه محقق ساخت، در محدوده موردمطالعه است. پرسشنامه بر اساس (۴۲) پرسش برای (۳۲۰) پاسخ دهنده تنظیم شد. تحلیل، مبتنی بر تصاویر، مشاهده ها و تحلیل داده ها در نرم افزار «اس پی اس اس» است. یافته ها: در مقوله پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، شاخص مراقبت و نظارت طبیعی با میزان (۰٫۶۷۷) و در مقوله سرزندگی فضای شهری، شاخص پاکیزگی محدوده، فعالیت شبانه، تعلق و خاطره مکانی به ترتیب با میزان (۰٫۶۹۲)، (۰٫۶۹۸) و (۰٫۶۲۱) بیشترین تأثیر را داشته است. نتیجه گیری: مطابق با یافته ها، هرچه محیط پاکیزه تر، مراقبت و نظارت طبیعی بیشتر، تعلق و خاطره مکانی در محیط و فضا، افزایش یافته و نتیجتاً حضور شهروندان در آن مکان بیشتر خواهدبود. از سویی حضور مستمر و فعال افراد باعث سرزندگی فضا می شود و این سرزندگی با اعمال مراتب یادشده در طراحی محیطی به کاهش جرم و نهایتاً فضایی امن برای شهروندان منجر خواهد شد.