مهناز خاتم

طی چند دهه اخیر پیوندهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی درون شهرها با تغییرات اساسی روبرو بوده است. حکمروایی شهری فرایندی است که بر اساس کنش متقابل میان سازمان ها و نهادهای رسمی اداره شهر ازیک طرف و نهادهای غیررسمی جامعه مدنی یا عرصه عمومی از طرف دیگر شکل می گیرد. هدف اصلی این مقاله بررسی وضعیت حکمروایی خوب شهری در کلان شهر تهران و مطالعه اداره بهتر سرزمین و قلمرو و عرضه خدمات بهتر و بیشتر به شهروندان است. روش تحقیق این مقاله کمّی کیفی است. در این مطالعه با استفاده از شش شاخص از شاخص های حکمروایی خوب شهری با عنوان، مشارکت، اثربخشی و کارایی، عدالت، شفافیت، قانون مندی و مسئولیت پذیری در محدوده موردمطالعه از طریق آزمون T تک نمونه ای موردسنجش قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق شهروندان 14منطقه از مناطق 22گانه شهر تهران و حجم نمونه 370 نفر که به روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده اند. نتایج حاصل از آزمون حاکی از آن است که مدیریت شهری در محدوده موردمطالعه (چهارده منطقه تهران) با اصول حکمروایی خوب شهری منطبق نبوده و با توجه به شش شاخص مذکور از وضعیت مناسبی برخوردار نیست به صورتی که هرکدام از این شاخص های حکمروایی خوب شهری کمتر از مقدار متوسط میانگین رتبه هاست. بنابراین می توان گفت که مدیریت ناکارآمد، متمرکز و از بالا به پایین باعث عدم توجه به برنامه های بلندمدت و استراتژیک، ضعف ساختار و جایگاه شورای اسلامی شهر و عملیاتی نشدن شوراهای محلی و مشارکت ندادن شهروندان در اداره امور شهر می شود.

مقدمه: بوروکراسی هراسی مفهومی جدیددرادبیات مدیریتی است که اخیرا موردتوجه قرارگرفته است،هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر بوروکراسی هراسی درحوزه مدیریت بهداشت ودرمان استان کرمان بااستفاده ازرویکرد ساختاری تفسیری است . روش ها: روش گردآوری داده ها در پژوهش حاضر مصاحبه وپرسش نامه بود.دراین راستابا 12 نفرازخبرگان شامل اساتیدمدیریت ومدیران ارشددانشگاه علوم پزشکی استان کرمان مصاحبه شد. نتیجه کدگذاری متون مصاحبه ومرورادبیات درقالب 11 مقوله کلی بصورت پرسش نامه تحلیل ساختاری تفسیری تنظیم ودراختیار خبرگان قرار گرفت . یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که قواعدورویه های سخت وانعطاف ناپذیردرجایگاه اول قرار دارد. همچنین بی انگیزگی کارکنان و پایین بودن اعتمادعمومی به سازمان های دولتی درجایگاه دوم قرار دارد ، جایگاه سوم به تصمیم گیری های سلیقه ای مدیران سازمان هاو تشریفات زایداداری تعلق دارد.فساداداری و پاسخگو نبودن درسطح چهارم وطولانی بودن فرآیندهای اداری ، اطلاع رسانی نکردن دقیق فرآیند ها،سلسله مراتب زیاددرسازمان و وجود باندبازی در بعضی ادارات درسطح پنجم قرارگرفت. نتیجه گیری: نتایج بااستفاده ازروش مدل سازی ساختاری تفسیری، تحلیل ودر نهایت ارتباط و توالی پیشایند هابه دست آمد. باعنایت به نتایج پژوهش حوزه مدیریت خدمات بهداشت ودرمان باید قوانین دست وپا گیر را کاهش دهند تا مردم اعتماد خود را نسبت به سازمان های دولتی از دست ندهند.

شهر یک منبع توسعه است و مدیریت شهری در روند توسعه شهری نقشی بسیار مهم و تعیین کننده دارد. یکی از موفق ترین الگوها در زمینه مدیریت شهری، الگوی حکمروایی شهری است. این الگو یک سیستم مدیریت به شکل مشارکتی است که در آن، سه نهاد جامعه مدنی، بخش خصوصی و دولت در تمامی تصمیم گیری های مرتبط مشارکت می کنند. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی است. در این پژوهش، از روش دیمتل فازی، و برای گردآوری داده ها، از نظر خبرگان و نمونه گیری هدفمند و روش گلوله برفی (اشباع نظری) استفاده شد. براساس یافته ها، شاخص مسئولیت پذیری بیشترین میزان اثرگذاری را بر دیگر شاخص ها، و شاخص پاسخگویی بیشترین میزان اثرپذیری را از دیگر شاخص ها دارد. پس از پاسخگویی و مسئولیت پذیری، با فاصله ای بسیار نزدیک، شاخص اثربخشی و کارایی مهم ترین شاخص حکمروایی شهری است. براساس داده های ستون D-R، شاخص حاکمیت قانون از دیگر پیشایندها در سامانه روابط علی و معلولی شاخص های حکمرانی خوب شهری است. درمقابل، سایر عوامل برآیندی اثرگذار دارند که در صدر آنها، شاخص تخصص قرار دارد. حکمروایی شهری می تواند به کیفیت بهتر مکان های شهری و همچنین اعتماد بیشتر شهروندان به نهادهای مدیریت شهری منجر شود. این گونه برداشت می شود که شاخص های پاسخگویی و مسئولیت پذیری ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و بنیادی ترین عوامل در سامانه شاخص های حکمروایی خوب محسوب می شوند و ایجاد تغییرات سازنده در آنها به تغییراتی جدی تر و اثرگذارتر در بهبود حکمروایی شهری می انجامد.