کیومرث چلونگر

ازجمله مشکلات جدی در کشور ما که نیازمند توجه فوری می باشد، روند پرشتاب کهن سال شدن جمعیت است. علی رغم اینکه متعاقباً رشد جمعیت و میزان باروری کل کاهش یافته است، شاخص امید به زندگی در حال افزایش می باشد. این بحران به زودی مسئولین را با چالش های متعددی ازجمله هزینه های گزاف مراقبت های بهداشتی و درمانی حاصل از بیماری های مزمن سالمندان، مواجه خواهد نمود. راه حل کلیدی موجود برای مقابله با این چالش ها، ارائه خدمات مراقبت در منزل به سالمندان می باشد. با توسعه روزافزون کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه سلامت، تحولی عظیم در نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی صورت می پذیرد. ]1[ به کارگیری این فن آوری ها در خدمات مراقب منزل نقشی ضروری در افزایش کیفیت، تنوع و سهولت ارائه خدمات مراقبتی و درمانی ایفا می نماید. در این رابطه سریواستا و همکارانش به این موضوع اشاره داشته اند که فن آوری اطلاعات و ارتباطات نقش عمده ای در توسعه و تکامل تمامی بخش های تمدن بر عهده دارد و خدمات وب تأثیر قابل توجهی بر کیفیت خدمات و سبک زندگی مردم خواهد داشت. پیاده سازی فن آوری اطلاعات و ارتباطات در بخش سلامت که به عنوان سلامت الکترونیک نیز از آن یاد می شود، امروزه یکی از پرسرعت ترین رشدها را در خدمات مراقبت بهداشت و درمان دارا بوده است. ]2[ به کارگیری فن آوری های اطلاعات و ارتباطات مانند نرم افزارهای یادآوری، مکالمه های تصویری از طریق مشاوره های از راه دور، ارزیابی وضعیت سلامت مددجویان از راه دور، کاربرد پرونده الکترونیک سلامت و کاربرد حسگرهای هوشمند ازجمله لباس هوشمند، ضمن صرفه جویی های اقتصادی، درزمینه کنترل، پایش، تشخیص و درمان بیماری های مزمن تأثیر مثبت داشته است. ]3[ امکان ارزیابی های منظم بالینی و ثبت نتایج گزارش ها در پرونده الکترونیکی بیمار باعث گردیده سالمندان به راحتی با متخصصان مراقبت بهداشتی درمانی، در لحظه و از راه دور ارتباط برقرار نمایند. ]4[ فن آوری های اطلاعات و ارتباطات در کاهش هزینه های بیماران، کاهش تعداد ملاقات کنندگان بخش اورژانس و سرپایی، کاهش مدت زمان اقامت بیمار، بهبود یافتن کیفیت زندگی مرتبط با افزایش سلامت و کاهش هزینه های مراقبت های بهداشتی و درمانی برای نظام سلامت مؤثر می باشد. ]5[ باوجود پیشرفت های چشمگیر، روزآمد و پرشتاب در استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در سطح جهان، کشور ما ایران در این موضوع از دو چالش اساسی رنج می برد. اولا، در ایران مراکز ارائه دهنده خدمات مراقبت منزل در ابتدای مسیر بهره برداری از فن آوری های اطلاعات و ارتباطات می باشند و ثانیا، آگاهی و دانش کافی از بکارگیری انواع فن آوری های اطلاعات و ارتباطات برای مدیران و سرمایه گذاران مراکز ارائه دهنده مراقبت منزل وجود نداشته یا دارای روزآمدی مطلوب نمی باشد. مراکز زیر نظر سازمان بهزیستی به نسبت سایر مراکز موجود، در سطح پایین تری از به کارگیری فن آوری های اطلاعات و ارتباطات قرار دارند. به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در مراکز ارائه دهنده مراقبت منزل کشور، دامنه وسیعی از چالش ها را شامل می گردد که می توان این چالش ها را از منظر مسائل فن آوری، عوامل انسانی و مدیریتی دسته بندی کرد. سپس، اولویت های چالش های موجود را برحسب نیاز مراکز برای تهیه یک نقشه راهنما برای مدیران و سرمایه گذاران فراهم نمود. نظام های مراقبت از راه دور به طور واضحی منجر به کاهش نرخ بستری مجدد و مصرف منظم داروها توسط افراد سالمند خواهند شد و همراه سازی «فن آوری اطلاعات و ارتباطات» برای بهبود کیفیت ارائه خدمات حمایتی، مراقبتی و درمانی در مراقبت منزل، ضروری می باشد. ازجمله این نظام ها می توان به خدمات سلامت از راه دور، پرستاری از راه دور، مشاوره از راه دور، ارزیابی از راه دور و استفاده مؤثر از پرونده الکترونیک پزشکی اشاره نمود. با توجه به جدید بودن بهره برداری از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی و مراقبت در منزل، ایران نسبت به سایر کشورهای درحال توسعه، در ابتدای مسیر است. اما، ضرورت استفاده از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی، با توجه به روند افزایشی سالمند شدن جمعیت در کشور و سطح درخواست ها برای دریافت خدمات مراقبت منزل و تنوع خدمات ضرورت به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات را تائید می نماید. تضاد منافع: نویسندگان اظهار داشتند که تضاد منافعی وجود ندارد. تشکر و قدردا