ساناز میرزایان شانجانی

زمینه و هدف: تحقیقات زیادی نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض اکسیژن زیاد، با تأثیر مثبت بر بازگشت به حالت اولیه عملکرد ورزشی را بهبود می بخشند.هدف از این تحقیق، تعیین تأثیر استفاده از مکمل اکسیژن در وهله های ریکاوری بر پاسخ لاکتات، اسیدیته و بی کربنات خون در شناگران تمرین کرده جوان بود. روش تحقیق: در این مطالعه، 20 شناگر تمرین کرده با میانگین سنی 20 تا 28 سال به طور تصادفی به دو گروه (10 نفر گروه تجربی و 10 نفر گروه کنترل) تقسیم شدند. آزمودنی ها پس از گرم کردن، شنای کرال سینه را با 80 تا 90 درصد رکورد به دست آمده و استراحت 1:30 دقیقه ای طی 12 بار در طول استخر اجرا کردند. پروتکل گروه تجربی شامل استفاده از مکمل اکسیژن با غلظت 40 درصد و ۱۰ لیتر در دقیقه به صورت مکمل و استنشاق توسط ماسک متصل به سیلندر در وهله های ریکاوری (استراحت 1:30 دقیقه ای) و در گروه کنترل وهله های ریکاوری به صورت غیرفعال بود. نمونه خون آزمودنی ها قبل و بعد از تمرین از سیاهرگ ورید بازویی گرفته شد. از آزمون تی مستقل برای مقایسه میانگین بین گروهی و از آزمون تی همبسته برای مقایسه درون گروهی بهره برداری گردید. تمام عملیات آماری پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و سطح معنی داری 05/0>p به اجرا درآمد. یافته ها : نتایج نشان داد میانگین میزان لاکتات، PH و بی کربنات خون شناگران دو گروه قبل و بعد از تمرین به لحاظ آماری تفاوت معنی داری داشت (001/0=p) به طوری که پس از فعالیت ورزشی شدید میزان لاکتات خون در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری کمتر بود (003/0=p)، همچنین میزان PH بعد از فعالیت ورزشی شدید در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری بالاتر بود (035/0=p). میانگین میزان بی کربنات خون شناگران نیز در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری بالاتر بود (000/0=p). نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق حاضر به نظر می رسد، استفاده از مکمل اکسیژن حین فعالیت ورزشی شدید بر لاکتات، اسیدیته و بی کربنات خون مؤثر است و می تواند به عنوان یک روش مداخله ای تأثیرگذار در بازیابی شرایط فیزیولوژیک بدن طی تمرینات مورد توجه قرار گیرد.

زمینه و هدف: هدف از تحقیق حاضر، فراتحلیل تأثیر تمرینات هوازی خانه محور بر شاخص های روانشناختی کیفیت زندگی، مصاحبه انگیزشی، اضطراب، افسردگی، خستگی و کنترل آسم در بیماران مبتلا به آسم بود.   روش و مواد: روش تحقیق از نوع فراتحلیل بود. جامعه آماری شامل همه منابع چاپ شده داخلی و خارجی به زبان انگلیسی در بازه زمانی 2012 تا 2021 بود. نتیجه جستجو با توجه به کلیدواژه ها در پایگاه های اطلاعاتی شامل 1848 مورد بود که از این تعداد 87 پژوهش داخلی و 1761 پژوهش خارجی بودند. پس از حذف تحقیقات تکراری و غیرمرتبط، تعداد 11 پژوهش به روش تمام شماری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از چک لیست مشخصات کتاب شناختی و روش شناختی استفاده شد. محاسبه اندازه اثر با شاخص g هجز در دو مدل اثرات ثابت و تصادفی و از طریق نرم افزار CMA3 صورت گرفت.   یافته ها: نتایج آزمون کوکران و مجذور I2 نشان دهنده وجود ناهمگنی در کیفیت زندگی (p<0.05، Q=9.93، I2=79.86)، مصاحبه انگیزشی (p<0.05، Q=25.68، I2=64.95)، افسردگی (p<0.05، Q=7.19، I2=58.28) و وجود همگنی در اضطراب (p>0.05، Q=5.68، I2=47.22)، خستگی (p>0.05، Q=1.97، I2=0) و کنترل آسم (p>0.05، Q=0.15، I2=0) بود. طبق نتایج اندازه اثر تمرینات هوازی خانه محور در بهبود کیفیت زندگی برابر 0.935 و مصاحبه انگیزشی برابر 0.681 بود که بر اساس طبقه بندی کوهن به عنوان یک اندازه اثر بزرگ محسوب می شوند. همچنین اندازه اثر تمرینات هوازی خانه محور در بهبود اضطراب برابر 0.316، افسردگی 0.303، خستگی 0.426 و کنترل آسم 0.275 محاسبه شد که طبق طبقه بندی کوهن در حد متوسط ارزیابی می شود.   نتیجه گیری: بر اساس یافته ها استفاده از تمرینات خانه محور هوازی می تواند در بهبود شاخص های روانشناختی به ویژه کیفیت زندگی و مصاحبه انگیزشی مؤثر باشد.