محبوبه صادقی

هدف: پژوهش حاضر به منظور سنجش و بررسی وضعیت مهارت های سواد اطلاعاتی واقعی و پایه دانشجویان دانشگاه پیام نور در رابطه با متغیرهای معدل و میزان دسترسی به رایانه انجام گرفته است. روش پژوهش: پژوهش به شیوه پیمایشی، توصیفی انجام شده و جامعه آماری شامل 300 نفر از دانشجویان دانشگاه های پیام نور مرکز سمیرم، شهرضا و اصفهان بوده اند. نمونه گیری به شیوه خوشه ای تصادفی بوده است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه سواد اطلاعاتی است که داورپناه و سیامک (DAS) آن را طراحی کرده اند. در پژوهش حاضر آلفای کرونباخ به دست آمده 79/0 بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهند که نمره کل یک دانشجوی با سواد اطلاعاتی 87 و نقطه 50 درصدی آن 5/43 بوده است. نمره کل نمونه های مورد بررسی در مهارت های سواد اطلاعاتی 10/20 با انحراف معیار 62/5 بوده است که فقط دو نفر از کل نمونه حائز نمره 50 درصدی شده اند. نمونه مورد بررسی در استانداردهای سوم و چهارم عملکرد نسبتاً بهتری داشته اند و پایین ترین نمره میانگین مربوط به استاندارد پنجم (دانشجوی باسواد اطلاعاتی بسیاری از موضوعات اقتصادی، حقوقی و اجتماعی مربوط به استفاده از اطلاعات را درک می کند و با رعایت اصول اخلاقی و قانونی به اطلاعات دسترسی می یابد و از آن استفاده می کند) یعنی 49/3 بوده که نشان گر بی توجهی دانشجویان به رعایت حقوق معنوی مؤلفین است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که در کل سطح سواد اطلاعاتی واقعی دانشجویان بسیار پایین تر از نصف نمره پرسش نامه است و دانشجویان در هیچ کدام از استانداردهای تعریف شده حائز نمره مطلوبی نشده اند و آموزش های دانشگاهی و حضور در دانشگاه تأثیری در افزایش سطح سواد اطلاعاتی پایه دانشجویان نداشته است.

هدف: نقش روزافزون اینترنت در دانشگاه ها و آموزش عالی، موجب دغدغه مسئولان در هدایت دانشجویان به بهره گیری مؤثر از این فناوری نوین شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش  دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی نسبت به اینترنت بر اساس مدل IAS بود. روش پژوهش : روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری آن کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در مقطع کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 1389-1390، مشتمل بر 91 نفر بود. با توجه به محدودیت جامعه مورد مطالعه، از روش سرشماری استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد «سنجش نگرش نسبت به اینترنت» بوده که مشتمل بر چهار خرده مقیاس اضطراب اینترنتی، مفید دانستن، لذت بخش بودن، و خودکارآمدی در استفاده از اینترنت است. به منظور تأیید مجدد اعتبار پرسشنامه از روایی محتوایی و جهت سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، که ضریب مزبور 96/0 بدست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پژوهش، در سطح آمار توصیفی از شاخص های فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار در قالب جدول و در سطح آمار استنباطی از آزمون های t تک متغیره و تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) استفاده شد. یافته ها: بنابر یافته های پژوهش، دوره کارشناسی کتابداری واطلاع رسانی بر اضطراب، مفید دانستن، لذت بخش بودن، و احساس خودکارآمدی در اینترنت نقش مثبت داشته است. درحالی که نقش این دوره بر کاهش اضطراب اینترنتی مردان بیش از زنان و بر مفید دانستن، لذت بخش بودن و احساس خودکارآمدیِ نسبت به اینترنت در دانشجویان مجرد بیش از متأهلین بود. دانشگاه و سنینِ متفاوت تأثیری در نظرات دانشجویان ایجاد نکرده، اما تأثیر دوره کارشناسیِ کتابداری و اطلاع رسانی بر مؤلفه ی خودکارآمدی نسبت به اینترنت، در دانشجویان سال آخر نسبت به دانشجویان سال اوّل بیشتر بوده است. نتیجه گیری: بررسی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی در دانشگاه های مزبور نشان از تأثیر مثبت آن بر نگرش دانشجویان در قالب چهار مؤلفه مورد بحث دارد. همچنین از مسئولان انتظار می رود نسبت به ایجاد و توسعه دوره هایی تأثیرگذار بر اساس چهار مؤلفه ی مورد بحث در این پژوهش همت گمارند.