فرشته طوسی

تأمل در جنبش دانشجویی، بیانگر تحولات مختلف است؛ تحولاتی که اثرگذاری متفاوتی را در سطح جامعه درپی داشته است. اما هر چقدر که مطالعه عمیق تری در رابطه با جنبش دانشجویی انجام شود، بیشتر به این نکته پی می بریم که سازوکارها و روابط قدرت در بین زنان و مردان در این جنبش باهم متفاوت بوده است. به گونه ای که به نظر می رسد زنان در این میدان، به صورت استثنائاتی حضور داشته اند. در این پژوهش با هفده نفر از زنان فعال در انجمن های اسلامی دانشگاه های تهران بین سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶، مصاحبه عمیق انجام شده و با استفاده از روش پدیدارشناسی، فرایند طرد و حذف زنان، مورد واکاوی قرار گرفته است. درنهایت نیز این فرایندها به سه بخش برون جنبشی، درون جنبشی و کنشگر تقسیم و ذیل هر کدام هم زیرشاخه های متفاوتی بیان شده است. در بخش برون جنبشی، باور و اعتقادات عمومی و خانواده در کنار ساختارهای تثبیت کننده نابرابری، به عنوان مانعی برای فعالیت زنان بیان می شوند. در بخش درون جنبشی، مقاومت در برابر تغییر جایگاه مردانه و استفاده ابزاری از زنان نقشی مهم در حذف و یا کم رنگ شدن آن ها در جنبش دانشجویی دارد. در بخش کنشگر نیز، فقدان خود، نقش بسیار مهمی در حذف زنان در جنبش دانشجویی را برعهده دارد.