مجید عبادی شرف آبادی

زمینه و هدف: گفتمان استدلالی در ارتباطات مردمی و فکری نقش مرکزی را ایفا می کند و افراد نیاز دارند در خواندن و تحلیل مباحث توانا شوند لذا هدف اصلی پژوهش، شناسایی مؤلفه های شکل گیری سواد تحلیلی در نوجوانان و ارائه ی مدل بود. روش پژوهش: این پژوهش ازنظر هدف، جزء پژوهش های کاربردی است وروش پژوهش کیفیاز نوع، گراند تئوری (نظریه زمینه ای) است. در این پژوهش به مطالعه و اکتشاف نظریات خبرگان پرداخته شده است. جامعه ی آماری این پژوهش تمامی اساتید و دبیران آموزش متوسطه در سال 1399 بودند که 30 نفر از آنها که دارای حداقل 15 سال سابقه تدریس و مدرک دکتری در زمینه علوم تربیتی، برنامه ریزی درسی و مدیریت آموزشی بودند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری مصاحبه ها و سپس کمی سازی و استفاده از معادلات ساختاری توسط نرم افزار Smart PLS انجام شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که در زمینه عوامل علی(برنامه ریزی و مدیریت، هوشمند سازی مدارس، اجتناب از مواجهه با پیامدهای آموزش تک قطبی)، عوامل زمینه ای (زیرساختهای ارتقاء سواد تحلیلی، ابزارها و تکنیک های مطالعه)، عوامل مداخله گر (مدیریت سواد دانش آموزان، مدیریت زمان)، راهبردها و اقدامات(آموزش تفکر انتقادی، ایجاد محیط یادگیرنده و مشارکت فراگیران در ساختار آموزشی، چاپ کتاب) پیامدها(توسعه شایستگی، سواد تحلیلی، تقویت قدرت تحلیل) شناسایی گردیدند. نتیجه گیری: سواد تحلیلی چه به تنهایی و چه به عنوان سوادی لازم برای اثربخشی سایر انواع سوادها (ازجمله سواد رسانه ای، اینترنتی و انتقادی) در هزاره سوم اهمیت مضاعفی می تواند داشته باشد.