سید حسام قبله زاده

شایعه و تأثیر آن بر زندگی اجتماعی انسان ها همواره مورد توجه و مهم بوده است. در سالیان اخبر و با گسترش فضای مجازی، شرایط برای انتشار شایعه، تسهیل شده است. پژوهش حاضر به واکاوی روایت جوانان شهر یزد از شیوع شایعه در فضای مجازی پرداخته است. روش این مطالعه، کیفی و از نوع نظریه زمینه ای بود. جامعه هدف پژوهش، جوانان شهر یزد بودند که 24 نفر از آنها به صورت هدفمند انتخاب و با استفاده از مصاحبه، مورد مطالعه قرار گرفتند و برای تحلیل آنها از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. مبتنی بر مصاحبه های صورت گرفته با جوانان، 43 مفهوم، 20 مقوله اول، 14 مقوله دوم، 5 مقوله هسته (شیوع شایعه، باوربه شایعه، باورپذیری شایعه، تقویت شایعه و تضعیف شایعه) و پدیده «لبه تیغ کژکارکرد خبری در فضای مجازی» برساخته شد که فضای پارادوکس گونه و به اصطلاح دو لبه ی کارکرد و کژکارکرد اطلاعاتی در فضای مجازی را نشان می دهد. نتایج بیانگر نگاه منفی جوانان به فضای مجازی و اخبار منتشر شده در این بستر بود و بهترین راهکار برای کاهش اثرگذاری شایعات و انتشار آن ها را آگاه سازی و ارتقای سواد رسانه ای مخاطبان می دانند.