احمدامین یوسفی

ترکیب «اساطیر الاولین» در قرآن در نُه آیه آمده است. (انعام/25، انفال/31، نحل/24، مؤمنون/83، فرقان/5، نمل/68، احقاف/17، قلم/15، مطففین/13) این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی به این پرسش اساسی پاسخ می دهد که معنای مصداقی ترکیب «اساطیر الاولین» در آیات قرآن چیست؟ در سه آیه (مومنون، نمل، احقاف) مصداق این ترکیب وعده ی حشر، بعث و خروج است. برای پنج مورد دیگر مفسران سه مصداق ارائه کرده اند: 1. نوشته های پیشینیان یا سخنان و نوشته های باطل ایشان، 2. داستان های اسطوره ای، 3. خرافه و افسانه. در یک مورد باقی مانده، آیه 15 قلم، غالباً تفسیری ارائه نکرده اند و به بیان معنای لغوی اکتفا کرده اند. این پژوهش با روش تحلیلی و انتقادی در تجزیه و تحلیل دیدگاه ها و مستندات مفسران شاخص (طبری، طوسی، طبرسی، زمخشری، فخررازی، رشیدرضا، طباطبایی، ابن عاشور، فضل الله)،  به این نتیجه دست یافته که در همه ی آیات «اساطیر الاولین» تنها به وعده ی بعث، خروج، حشر و نشر در نوشته های پیشینیان، اعم از کتب یهود و نصارا و سایر ادیان الهی و اوستا و نوشته های قبطیان و هندیان و یونانیان و... اشاره می کند. و «آیاتنا» در آیه ی 15 قلم، به سوره ی حمد برمی گردد. مشرکان باور به جهان دیگر، «رب العالمین»، و باور به روز جزا، «یوم الدین»، در آن سوره را «اساطیر الاولین» خوانده اند.