رضا آقاجان نشتایی

بررسی اثرات استراتژی ها و باورهای مختلف سرمایه گذاران بر قیمت سهام، همواره مورد توجه پژوهشگران و فعالان بازار بوده است.هدف این مقاله مدلسازی اثرات تورش های رفتاری سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران در چارچوب مدل عامل ناهمگن و بهینه سازی آنها با استفاده از الگوریتمpso می باشد.برای انجام پژوهش ابتدا نقطه بحران و سقوط بازار سهام براساس روند تغییرات شاخص،ارزش بازار و ارزش معاملات مشخص شد و قیمت های بنیادی و قیمت های بازار ، 40 روز قبل و 40 روز بعد از رویداد مشخص شد. سپس، تورش های رفتاری اعتماد بیش از حد، رفتار گله ای و احساسات بازار وارد مدل شده و شبیه سازی قیمت سهام در مقطع بحران در چارچوب مدل عامل ناهمگن بروک و هومز صورت گرفت.همچنین از الگوریتم PSO جهت بهینه سازی داده های تولید شده در فرایند شبیه سازی استفاده شد و در نهایت با مقایسه قیمت های شبیه سازی شده با قیمت های واقعی بازار، توانایی مدل در توضیح رفتار سرمایه گذاران در مقطع بحران مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که احساسات منفی بازار به عنوان مهمترین عامل رفتاری در توضیح رفتار قیمت سهام در هنگام سقوط بورس اوراق بهادار تهران عمل می نماید.

هدف این مقاله، مقایسه کالیبراسیون مدل های قیمت گذاری اوراق اختیار خرید مبتنی بر نوسانات تصادفی و تکنیک تبدیل انتگرال تعمیم یافته است. بدین منظور، از تکنیک تبدیل انتگرال تعمیم یافته مبتنی بر نوسانات ثابت و نیز مدل هستون مبتنی بر نوسانات متغیر برای قیمت گذاری استفاده شد. جهت اجرای مدل مطرح شده، پژوهش حاضر از داده های اختیار خرید عرضه شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده نموده است. نتایج نشان داد در وضعیت بی تفاوتی و وضعیت سوددهی کالیبراسیون مدل هستون برای همه سررسیدها بهتر از تکنیک تبدیل انتگرالی تعمیم یافته عمل می کند. در وضعیت زیان دهی نیز اگرچه کالیبراسیون مدل هستون در دوره کوتاه مدت ضعیف عمل می کند، اما با افزایش زمان تا سررسید، کالیبراسیون مدل هستون بهتر از تکنیک تبدیل انتگرالی در میان مدت و بلندمدت پاسخ داده است. بر این اساس، پیشنهاد می شود در راستای توسعه زیرساخت های آموزشی و فرهنگ سازی اوراق اختیار معامله، اداره ابزارهای نوین مالی شرکت بورس اوراق بهادار تهران، جهت محاسبه پارامترهای کلیدی قراردادهای اختیار معامله در سناریوهای مختلف، مدل ارائه شده این مقاله را مد نظر قرار دهد تا بدین طریق ارزشگذاری دقیق تری از قراردادهای اختیارمعامله بدست آید.