صبا سپهوند

مفهوم هویت مکانی تأثیرهای مهمی بر رفتار و دانش عاطفی و تجربی انسان داشته و بسیاری از پژوهشگران علوم بر این باورند که این مفهوم در الگو های شناخت شناسی جوامع نیز تأثیرهای غیرقابل اغماضی دارد. بسیاری از احساس های بشری که در قالب مفاهیمی چون دلتنگی، نوستالژی و هوم سیک شدن بر انسان عارض می شود، با این مفهوم رابطه خاصی دارد. اینکه هویت مکانی چگونه می تواند در این عرصه ها رفتار و احساس های بشری را کنترل کند، ازجمله پرسش های مهمی است که برای بسیاری از پژوهشگران علوم انسانی علوم شناختی و مغز و اعصاب مطرح است. این مقاله که برگرفته از یک طرح پژوهشی دوره دکتری در دانشگاه اصفهان است، سعی دارد با روش پدیدارشناختی و اتکا به تحلیل متن چهار نظریه جغرافیایی در این زمینه و ارزیابی واکنش احساس تعدادی از دانشجویان خوابگاهی دانشگاه اصفهان مبادرت کند؛ بنابراین را دریک بازدید در فضای پل خواجو ی اصفهان و فضای دادگستری قرار داده و نسبت و رابطه هویت مکانی و احساس های آن افراد در قالب دلتنگی، نوستالژی و هوم سیک شدن سنجش و نحوه عملکرد سیستم های عصبی آن ها در هریک از حالات ذکرشده با پاسخ آن ها به پرسشنامه ارزیابی شد. آنچه در این پژوهش براساس داده های اسنادی به عنوان تجارب نظری دانشمندان حوزه علوم شناختی و هویت مکانی و همچنین تجارب و آزمون های عملی به دست آمده، حکایت از چند اصل مهم دارد که می توان آن ها را در گزاره های زیر بیان داشت. * هویت مکانی یک ویژگی شناخت شناسی در قلمرو خُرد عاطفی انسان است. * تغییرات احساسی مطلوب در مخاطب سبب تحریک بازخوانی پرونده های حافظه ذهنی بافاصله زمانی نه چندان دور و تغییر های احساسی نامطلوب سبب بازخوانی حافظه رخدادهایی با زمان دورتری می شوند. * هویت مکانی گاه سبب شکل گیری نظم خاصی در چشم اندازهای گوناگون محیطی به عنوان یک واحد متکثر به نام دستگاه جغرافیایی می شود