آرمین رجب پور

با توجه به تراکم جمعیت درتهران به عنوان پایتخت کشور،حساسیت کاربری بیمارستان ونقش تاثیر گذار آن درتامین سلامت فردو جامعه،شناسایی مکانهای مناسب جهت احداث بیمارستان،امری مهم و ضروری دربرنامه ریزی وطراحی شهری محسوب می-شود.منطقه 4 تهران به عنوان یکی ازپرجمعیت ترین،وسیع ترین،مهاجر پذیرترین وپرساخت و سازترین مناطق تهران شناخته شده است.هدف ازاین تحقیق انتخاب مکان مناسب برای ایجادمراکزبیمارستانی وبررسی توزیع بهینه بیمارستانها درسطح منطقه 4 تهران بااستفاده ازروشها، الگوهای نوین و باتوجه به معیارهای موثردرمکانیابی مراکزدرمانی میباشد.در این پژوهش ابتدابااستفاده ازروش توصیفی- تحلیلی به جمع آوری اطلاعات پرداخته وشاخص های موثر در مکانیابی مراکزبیمارستانی استخراج گردیده است.سپس بااستفاده ازروشANPبه بررسی هدف،معیارهاوزیرمعیارهاودرنهایت به تجزیه و تحلیل لایه ها پرداخته شد. در ادامه با استفاده از نرم افزار ARC GIS و مدل همپوشانی مراکز مناسب جهت احداث بیمارستان تعیین گردید. از میان مکان های استخراج شده از نرم افزار GIS، مناسب ترین مکان جهت احداث بیمارستان با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری(ICA) و پیاده سازی این الگوریتم در نرم افزار MATLAB، تعیین شد. در ادامه بااستفاده از روش کیوگزاره های مرتبط بامطلوبیت مکان نهایی استخراج شد.همچنین باپرسش ازمتخصصین در رابطه باگزاره های مرتبط بامطلوبیت مکان برگزیده، 13 گزاره استخراج گردید و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی درنرم افزار spss، به 5 نگرش دسته بندی و گروه بندی گردیدند. به طوری که 53.84% از مشارکت کنندگان در دیدگاه گروه1، 15.38% در دیدگاه گروه 2، 15.38% در دیدگاه گروه 3، 7.69% دردیدگاه گروه 4 و 7.69%در دیدگاه گروه 5 جای گرفته اند.دیدگاه اول مطلوبیت فاصله ازفرودگاهها،ورزشگاهها،فضای سبز،دکلهای مخابراتی،رادیویی،تلوزیونی،پمپ بنزین ومراکز مشابه،کلانتری های پلیس و نیروی انتظامی،دیدگاه دوم مطلوبیت فاصله ازسایرمراکز بهداشتی درمانی وبیمارستانها وهمچنین فضاهای آموزشی،دیدگاه سوم مطلوبیت ازنظر فاصله ازمراکز صنعتی ومنابع آلودگی،دیدگاه چهارم مطلوبیت فاصله ازمراکز نظامی وپایانه های اتوبوس وغیره ودیدگاه پنجم مطلوبیت فاصله ازراههای ارتباطی اصلی ومراکزپرتراکم جمعیتی را شامل می شود.نگرش یک بیشترین مقدار ویژه ونگرش پنج کمترین مقدارویژه را دربرمی گیرند.