آزیتا بهبهانی نیا

افزایش شهرنشینی و بالا رفتن جمعیت، مشکلات زیادی برای شهرها به وجود آورده است. تداوم رشد شهرنشینی با مسائل کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی منجر به عدم تحقق پایداری در شهرها شده است. علاوه بر این مشکلاتی دیگر مانند آلودگی های محیطی و عدم آرامش خاطر ساکنان موجب کاهش کیفیت زندگی در شهرها شده است. بنابراین زیست پذیری و توسعه پایدار امروزه در شهرها بسیار حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر تحلیل زیست پذیری محله سیروس با تأکید بر توسعه پایدار منطقه 12 شهرداری تهران می باشد. پژوهش حاضر ازنظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده و از حیث هدف پژوهش در دسته تحقیقات کاربردی قرار دارد. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان شهرداری منطقه 12 تهران و دفتر توسعه محله ای سیروس می باشد و روش نمونه گیری احتمالی و از نوع طبقه ای بوده است. دستاورد در پژوهش حاضر نشان دهنده تحلیل و شناخت زیست پذیری محله سیروس منطقه 12 شهرداری تهران با تأکید بر توسعه پایدار و ارائه مدل پیشنهادی بر اساس چهارچوب نظری پژوهش همچنین تحلیل داده ها طبق آزمون تی تک نمونه ای و مدل معادلات ساختاری است. نتایج یافته ها نشان می دهد که وضعیت زیست پذیری محله سیروس با تأکید بر توسعه پایدار در وضعیت نامطلوب و متوسط قرارگرفته است. نتایج مدل سازی معادله ساختاری نشان می دهد که عوامل کالبدی- محیطی با ضریب بتای 24/34 بیشترین تأثیرگذاری را بر زیست پذیری در محله مورد مطالعه دارد و عوامل مدیریتی با ضرب بتای 2/4 کمترین تأثیرگذاری را دارد.

در خلال چند دهه گذشته به دلیل تأکید صرف بر رشد اقتصادی و بهره برداری های بی رویه از منابع طبیعی و زیست محیطی کلان شهرها با مسائل ومشکلات عدیده ای درزمینه محیط زیست و امنیت زیست محیطی مواجه شده اند. با توجه به اهمیتی که محیط زیست به عنوان یکی از نیازهای اساسی جوامع امروزی برای بقا در محیط به شدت رقابتی و با تغییرات گسترده دارد. شهر تهران به عنوان یک منطقه ای تأثیرگذار، برای پیش رفتن با تحولات موجود نیازمند وارسی و کنکاش تحولات اطراف خود، در بعد منطقه ای و بین المللی است و این مسأله ضرورت مقابله با موانع و چالش های احتمالی آن را ضروری می نماید. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر رعایت استانداردهای زیست محیطی، در برنامه های استراتژیک توسعه شهری به منظور دستیابی به امنیت زیست محیطی در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی از نوع توصیفی- تحلیلی با استفاده از تکنیک پرسشنامه و مصاحبه می باشد. جامعه آماری پژوهش، مدیران وزارت کشور و شهرداری مناطق 22 گانه شهر تهران و نمونه آماری30 نفر و روش نمونه گیری تصادفی ساده می باشد. داده ها با نرم افزار Spss23 در دو سطح توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. جهت تحلیل عوامل داخلی (ضعف، قوت) و خارجی (تهدید و فرصت) شهر از روش SWOT و جهت آزمون فرضیه از آزمون تی تک نمونه ای، استفاده و فرضیه پیشنهادی تأیید گردید. نتایج نشان می دهد که با توجه به شرایط موجود، شهر تهران با چالش های مختلف محیط زیستی روبه روست. با توجه به نمودار حاصل از عوامل درونی و بیرونی، شهر تهران در موقعیت تدافعی قرار دارد. همچنین نتایج آزمون نشان می دهد که رعایت استاندارد در برنامه های استراتژیک توسعه شهری به عنوان یک راهکار در دستیابی به امنیت زیست محیطی تأثیر معناداری دارد. در این راستا مهم ترین راهکارها، استانداردها بر امنیت زیست محیطی رعایت استانداردها در زمان اجرای پروژه ها، الزام و اعمال استانداردها در تدوین طرح ها و نظارت دقیق به رعایت آن ها در زمان اجرا می باشد.