سمیره کریمی

مقدمه: در زمان شیوع کروناویروس، پرستاران و کارکنان بخش های مرتبط با کووید-19 که به عنوان خط مقدم مواجهه با همه گیری کروناویروس حضور دارند، در معرض طیف وسیعی از استرس زاهای روانی- اجتماعی قرار گرفتند. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای پنج عامل شخصیت در رابطه بین آسیب پذیری ادراک شده نسبت به بیماری و تجربه علائم اختلال استرس پس از سانحه در کادر درمان بیماران مبتلا به کووید-19 بود . روش: پژوهش حاضر جزء پژوهش های کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه پژوهش را کادر درمان بیماران مبتلا به کووید-19 شاغل در بیمارستان های شهر تهران در ماه های خرداد و تیر سال 1400 تشکیل دادند که از بین آن ها به صورت در دسترس 677 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل فرم کوتاه پرسشنامه پنج عاملی شخصیت NEO، مقیاس شهروندی اختلال استرس پس از سانحه می سی سی پی، پرسشنامه آسیب پذیری ادراک شده نسبت به بیماری مسری به صورت آنلاین توسط کادر درمان تکمیل شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری به وسیله نرم افزارهای Amos و SPSS انجام شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که اثر غیرمستقیم آسیب پذیری ادراک شده بر تجربه علائم PTSD با واسطه گری روان رنجورخویی و توافق پذیری معنادار است . نتیجه گیری: غربال گری و شناسایی افرادی با ویژگی های روان رنجورخویی بالا و توافق پذیری پایین در کادر درمان و در نظر گرفتن مداخلاتی برای تعدیل این ویژگی های شخصیتی می تواند در پیشگیری از ابتلا به PTSD مؤثر باشد.

سوء استفاده جنسی از زمره تروماهای ناشی از آسیب می باشد، که سلامت نوجوانان را به طور جدی تهدید نموده و آن ها را نیازمند یاری رسانی حرفه ای می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن آگاهی در بهبود تاب آوری و کاهش علائم بالینی نوجوانان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه ناشی از آزار جنسی انجام شد. طرح پژوهش تک آزمودنی با دوره پیگیری بود. جامعه آماری شامل کلیه دختران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه ناشی از آزار جنسی 12 تا 18 سال بود که در سال 1399 به مرکز اورژانس اجتماعی شهرستان ایذه مراجعه نمودند. دو نفر به شیوه نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. برای هر کدام از شرکت کنندگان 3 جلسه خط پایه در نظر گرفته شد. ارزیابی ها با استفاده از مقیاس نشانگان اختلال استرس پس از سانحه کودکان (فوآ و همکاران، 2018) و پرسشنامه تاب آوری (کانر و دیویدسون، 2003) در مرحله خط پایه، جلسات مداخله و یک ماه بعد از پایان درمان (پیگیری) انجام گرفت. مداخله به صورت انفرادی بر اساس ذهن آگاهی در 8 جلسه انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل بصری نمودار، درصد بهبودی و شاخص درصد پایا انجام شد. یافته ها نشان داد هر دو مراجع با شروع مداخله روند کاهشی و رو به بهبودی را در طراز نمرات مقیاس نشانگان اختلال استرس پس از سانحه و روند افزایشی و رو به بهبودی را در طراز نمرات مقیاس تاب-آوری کانر و دیویدسون نشان دادند. آزمودنی ها این نتایج را تا یک ماه پس از درمان حفظ نمودند. براساس یافته های پژوهش پیشنهاد می شود که درمانگران حوزه کودک و نوجوان، جهت افزایش تاب-آوری و بهبود علایم ناشی از استرس از رویکردهای ذهن آگاهی جهت اثربخشی بیشتر استفاده کنند.

در زمان همه گیری کووید-19، سلامت روانی پرستاران و کارکنان بخش های مرتبط با بیماران بسیار حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه ای تنظیم شناختی هیجان در رابطه آسیب پذیری ادراک شده نسبت به بیماری مسری و تجربه علائم استرس پس از سانحه در کادر درمان بیماران مبتلا به کووید-19 است. پژوهش حاضر جزء پژوهش های بنیادین و از لحاظ روش توصیفی-همبستگی است. جامعه پژوهش را کلیه کادر درمان بیماران مبتلا به کووید-19 شاغل در بیمارستان های شهر تهران در ماه های خرداد و تیر سال 1400 تشکیل دادند که از بین آن ها به صورت در دسترس 677 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس اختلال استرس پس از سانحه می سی سی پی (MCCP: کین و همکاران، 1988)، پرسشنامه آسیب پذیری ادراک شده نسبت به بیماری مسری (PVDQ: دانکن و همکاران، 2009) و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ: گارنفسکی و همکاران، 2002) بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل معادلات ساختاری به وسیله نرم افزارهای Amos نسخه 24 و SPSS نسخه 22 انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مدل از برازش مطلوبی برخوردار می باشد، آسیب پذیری ادراک شده بر تجربه علائم PTSD اثر معناداری ندارد، ولی تنظیم شناختی هیجان مثبت بر PTSD اثر معنادار منفی و تنظیم شناختی هیجان منفی بر PTSD اثر معنادار مثبت دارد (001/0>ρ). علاوه بر این، نقش واسطه ای تنظیم شناختی هیجان در رابطه آسیب پذیری ادراک شده و PTSD معنادار بود (001/0>ρ). می توان نتیجه گرفت که آسیب پذیری ادراک شده به واسطه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان می تواند زمینه تجربه علائم اختلال استرس پس از سانحه باشد.