محمدحسین شوقی کلخوران

مقدمه: با توجه به اینکه وقوع زلزله های شدید همواره باعث بی سرپناه شدن جمعیت زیادی می شود، لذا اولین و مهم ترین نیاز اساسی آسیب دیدگان زلزله داشتن یک سرپناه است. این تحقیق با هدف ارائه الگویی برای تخصیص پایگاه های اسکان اضطراری موجود در محله برای زلزله زدگان و با درنظرگرفتن نقش ساختمان های تأثیرگذار انجام شده است. روش: این پژوهش به لحاظ ماهیت مطالعه از نوع موردی (محله چیذر در منطقه یک شهرداری تهران) و به لحاظ هدف از انواع پژوهش های کاربردی است. برای ارزیابی آسیب پذیری و تخمین خسارات، تلفات، مجروحان و بی سرپناهان احتمالی از روش جایکا (JICA)، کوبرن اسپنس و منصوری و نیز منحنی های شکنندگی جایکا و برای برآورد ظرفیت اسکان و تأمین نیاز های اولیه بی سرپناهان احتمالی از استاندارد های اسفیر استفاده شده است. یافته ها: در ارزیابی ساختمان های محله مورد نظر مشخص شد که 32 درصد آسیب پذیری اندک، 6 درصد آسیب پذیری متوسط و 33 درصد آسیب پذیری نسبتاً بالا و 29 درصد باقی مانده که مصالح بنایی هستند، آسیب پذیری بالایی دارند. پس از شناسایی فضا های باز، مناسب ترین مکان ها براساس دسترسی مناسب تر و دوری از ساختمان های خطرآفرین انتخاب و ظرفیت هر یک تخمین زده شد و با توجه به جمعیت افراد بی سر پناه و فاصله پایگاه های اسکان از محل سکونت، به افراد بی سرپناه تخصیص داده و پس از آن تأمین غذا و نیاز های اولیه برآورد شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج، بیشترین تعداد افراد بی سرپناه مربوط به بخش جنوبی محله چیذر می باشند که بافتی فرسوده و ساختمان های بنایی دارد. با توجه به اینکه بین فضای مسکونی آسیب پذیر و فضا های باز محله فاصله زیادی وجود دارد، لذا ایجاد یا اصلاح راه های دسترسی مناسب بین محل های مسکونی و فضا های باز امری ضروری است. در ضمن، برخی از فضا های باز محله به بخش خصوصی تعلق دارد و باید قبل از وقوع زلزله برای کسب توافق و استفاده در شرایط اضطراری با صاحبان این فضا ها مذاکره هایی انجام شود.