مهدی امجدی

نظریه آرایه ای با ارائه تعریف موسّعی از زبان، خلاقیت معنادار در هر حوزه عملیاتی را معادل خلق معنای زبانی توصیف می کند. در این تعریف، هر مفهوم معناداری در یک حوزه عملیاتی معادل یک کلمه تلقی می شود و هر ترکیبی از این کلمه ها معادل یک سازه زبانی گرفته می شود. چنین تعریفی فضای بسیار وسیعی برای خلاقیت عامل های هوشمند فراهم می کند. نظریه آرایه ای چنین فضایی را به صورت یک سکوی سایبری پشتیبانی از خلق معنا توصیف می کند. محدودیت اساسی خلق معنا در سکوی آرایه ای اعتبار معنایی ساخت و سازهای زبانی است. این مسئله معادل مسئله اعتبارسنجی نوآوری و تضمین اثربخشی در سکوهای نوآوری رایج است. زبان شناسی کاربردپایه در دهه های اخیر ایده های بدیعی برای محاسبه کمیت های معنایی در ساخت و ساز های زبان طبیعی ارائه کرده است. محدودیت فعلی بهره گیری از چنین محاسباتی در حوزه هایی غیر از زبان طبیعی، عدم دسترسی به داده های انبوه معنایی است که با تکیه بر یک سکوی سایبری مرتفع می شود. در این مطالعه، با ترکیب اصول و ابزارهای اساسی نظریه عمومی سنجه با ایده های زبان شناسی کاربردپایه و ملاحظات خاص نظریه آرایه ای، مجموعه ای از سنجه های معنایی برای تحلیل خلق معنا در یک عملیات جمعی توسعه داده شده است. برای این کار، ابتدا دسته ای از سنجه های پایه معنایی/زبانی بر مبنای مفاهیم اساسی زبان شناسی کاربردپایه ساخته شده و سپس، این سنجه ها برای ساخت سنجه های پیچیده تر «عاملیت» و «تعامل پذیری» با هم ترکیب شده اند.