فرج الله فتحی فرد

ازدواج در دین مقدس اسلام با احکام ویژه ای همراه است، و اقتضای عقد نکاح مستلزم آن است که زوجین نسبت به یکدیگر موظف به انجام حقوق و تکالیف مادی و معنوی می شوند، که یکی از آن ها رفع نیاز جنسی می باشد اما زوجه می تواند با شروطی از تمکین امتناع ورزد دو دیدگاه بین فقهای امامیه جهت عدم امتناع به تمکین وجود دارد، برخی تمکین را مقتضای ذات نکاح دانسته اند و امتناع زوجه را نشوز می دانند و برخی با توجه ادله مبینی تمکین را محدود در زمان و مکان خاص می دانند و ناشزه بودن زوجه را در صورت داشتن ادله رد می کنند. از آنجا که تمکین خارج از ماهیت نکاح است. نگارنده روش تحلیلی_ توصیفی در صدد بررسی شروط عدم تمکین خاص زوجه در فقه امامیه می باشد، و بر این عقیده است که اساسی ترین آثار نکاح تمکین می باشد. اما ادله ای وجود دارد که تمکین را در شرایطی محدود و حرام می سازد مانند: حیض، بیماری و...پس می توان گفت که برقراری شروطی جهت محدود کردن تمکین با مقاصد نکاح مغایرت ندارد و با توجه به تغییر شرایط بانوان در عصر حاضر و اشتغال آنان استیفای حق تمکین بدون قیود زمان و مکان امکان پذیر نیست و می توان تمکین را محدود کرد.

موضوع اجتهاد در فقه امامیه از جمله موضوعات مهم و پر کار برد است که قرآن کریم و روایات بر ضرورت و اهمیت آن تأکید دارد و پیشینه تاریخی آن به قرن سوم هجری، یعنی دوران شروع غیبت امام دوازدهم (ع) بری می گردد، زیرا با غیبت امام دوازدهم و انسداد باب علم، دوران حیرانی بشر در دستیابی به احکام وتعالیم دینی شروع می شود، وجود ابهام در این مسئله، سرانجام شیعه را به وادی اجتهاد می کشاند به نظر می رسد امروزه باتوجه به نیاز مندی های جدید مردم و پچیده تر شدن زندگی، از هر زمانی دیگر نیاز مندی و ضرورت «اجتهاد» بیشتر احساس می شود، به گونه که شاید بتوان گفت، اجتهاد در عصر کنونی از کلیدی ترین موضوعات که در ابواب مختلف فقه ساری و جاری می باشد، به این معنی که فقیه با استنباط و استخراح احکام از منابع تعیین شده می تواند به بسیاری از نیازمندی ها و سؤالات جامعه پاسخ دهد، اکنون با گذشت قرن ها وبا پویایی روز افزون اجتهاد در طول این اعصار، فقه توان حل مشکلات سیاسی، اقتصادی، حقوقی، فرهنگی، اجتماعی و نظامی و هدایت جامعه بزرگ اسلامی را دارد و بر این اساس، باتحقق حکومت فقهی در ایران، فقیه جامع الشرایط زعامت و رهبری جامعه اسلامی را به عهده گرفت و زمینه ی اجرای احکام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اسلام درجامعه فراهم آمد.