مسعود حسینی پور

صدر الدین عینی (1256 1333ش/1878 1954م) پیشگام ادبیات نوین فارسی تاجیکی قرن بیستم ورارود به شمار می آید. او منتقد، شاعر، نویسنده، تاریخ نویس و زبانشناس بوده و آثاری در هر یک از این زمینه ها خلق کرده که بیشتر آنها سهم بزرگی در دگرگونی های ادبی، اجتماعی و فرهنگی ورارود قرن بیستم داشته است. نگاه ویژه عینی در بیشتر آثارش با تعریف خاص سوسیالیسم روسی معنا می یابد. این تحقیق با نگاهی انتقادی در پی پاسخ به چند پرسش در حوزه چگونگی زیست و آثار این بزرگمرد و نگاه او به ایران و جایگاهش در میان جامعه ادبی ایران است. آثار صدرالدین عینی که برگرفته از افکار و اندیشه های اوست نقطه عطف آزادگی و پیوستگی او را یکجا در خود دارد و انقلاب اکتبر 1917 روسیه مبدأ این دوگانگی است. برخی آثار عینی چون کتاب یادداشت ها و جلادان بخارا به گونه فکری اول و رمان ها، اشعار و مقالات او به گونه فکری دوم تعلق دارند.