عبدالله عمیدی

در ادبیات گفتمان غرب؛ قدرت نرم برایند تاثیرهایی است که از راه رسانه، دیپلماسی و دیگر ابزارها، توسط جامعه مخاطب پذیرفته می شود و توان نفوذ آن تا عقل حسابگر است که جنبه های سطحی «جامعه طبیعی» و حداکثر «جامعه فلسفی» را در بر می گیرد! قدرت نرم ویژگی های خاص خود را دارد که برآمده از خاستگاه گفتمان تمدن غرب است و تا سطحی از وجود انسان را پوشش می دهد که در نهایت، لبه ابتدایی لایه عقل وجود آدمی (عقل معاش اندیش) است که جامعه ای را ایجاد می کند که اقتضای عمل در آن، انجام عمل توسط فرد دیگر است؛ یعنی معامله؛ که در ادبیات غرب به وسیله توماس هابز به عنوان «قرارداد اجتماعی» مطرح شد. اما جامعه دینی که بر دو پایه امت و امام شکل می گیرد، حس تدین که به واسطه زحمات انبیاء علیهم السلام در بشر ایجاد شده، مقتضی قیام به حاجت برادر است؛ ولو حاجتی در مقابل آن نبوده باشد و لذا ناموس عون بر قائمه همت عالیه انسانیت مستقر شده و ترغیب به آن در شریعت مطهره فوق حد احصا است. این ویژگی ها که منحصراً در اختیار جامعه ولایی است، تولید نوعی از قدرت می کند که از برترین قدرتهاست و در این نوشتار، « قدرت لطیف» نامیده شده و تلاش بر شرح آن است. نگاه از این افق به عمل و نیت و حرکت اجتماعی، نه تنها معنا و مفهوم وضعی قابل حس و درک مادی می دهد، بلکه آن را به قامتی می آراید که لذتی پایدار نیز عطا می کند.