ریحانه مجتبایی رنانی

یکی از آیات چالش برانگیز قرآن کریم، آیه 194 سوره اعراف است؛ مسلمانان در این آیه به ظاهر از خواندن و دعاء غیر از خدا، به طور مطلق نهی شده اند؛ این برداشت ظاهری از آیه تا جایی پیش می رود که وهابیت هرگونه درخواست از غیر خدا، اعم از استعانت، استغاثه و توسل را نامشروع جلوه داده و حکم به تکفیر و شرک و اباحه جان و مال مسلمین نموده اند. پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا، دیدگاه مفسرین کلامی اهل سنت در "مصداق یابی من دون الله" را بررسی نموده و در پی یافتن مراد اصلی خداوند از این آیه می باشد. بدین منظور بیانات مفسرین اهل سنت در سه مقوله معناشناسی دعاء، مصادیق من دون الله و وجه مثلیت من دون الله به عباد، جمع آوری و مضامین استخراج شده با روش کدگذاری باز دسته بندی شد. پس از تحلیل داده ها این سه مقوله در 7 مضمون اصلی، طبقه بندی گردید. در نهایت مشخص شد بر خلاف ادعاهای مطرح شده، درخواست و استعانت از غیر به طور مطلق، تنها اگر با اعتقاد به الوهیت و ربوبیت مدعو همراه باشد، شرک است و هیچ اختلاف عقیده ای در بین مسلمانان در آن نیست.