زهرا فتحی مجد

بحث ولایت و ولی از مهم ترین موضوعات در باب عرفان است. آیات بسیاری در قرآن وجود دارد که به مفهوم ولی و ولایت اشاره کرده است. این ولایت و ولی مصادیقی دارد. بر اساس احادیث بسیاری در کتب روایی فریقین مصداق تعدادی از این آیات حضرت علی (ع) است. بحث ولایت در برخی تفاسیر عرفانی بسیار به چشم می خورد و حتی برخی از آن تفاسیر جنبه ولایی دارند و چون ولایت یکی از ارکان عرفان است، اشاره به آن در تفاسیر ضروری است، اما نوع این اشاره و برداشت از آیات، در تفاسیر متفاوت است. بر اساس احادیث بسیاری در کتب اهل سنت مصداق تعدادی از این آیات حضرت علی (ع) است. در این مقاله سعی شده است به تفاسیر ارزشمند عرفانی از جمله حقائق التفسیر، لطائف الاشارات، کشف الاسرار و عده الابرار، الفواتح الهیه و المفاتح الغیبیه، روح البیان و مراح البید لکشف معنی القرآن المجید در بین تفاسیر اهل سنت مراجعه شود و با مطالعه مباحث، ذیل آیات ولایت "آیه ولایت، آیه اولی الامر، آیه تبلیغ و آیه الیوم اکملت لکم دینکم..."، دیدگاه مفسران عارف اهل سنت گردآوری شود. عدم اشاره به مصادیق آیات در تفسیر آیات ولایت در مراجعه به کتب تفاسیر عرفانی اهل سنت به چشم می خورد. در این پژوهش دیدگاهی نسبت به آیات در سایه تفاسیر عرفانی ایجاد می شود. پر کردن خلأ در زمینه بهره گیری از تفاسیر عرفانی در مبحث ولایت و ولی به صورت مجموعه ای منظم نیز از ارزش های این پژوهش است.