فاطمه رعیتی زاده

نوشتار حاضر جستاری است در زمینه مطالعه تطبیقی ریختشناسی شمشیرهای سلطنتی ایران و عثمانی در سده های دهم و یازدهم هجری (16و17م.). از همینرو، کوشش شدهاست تا با بهرهجستن از روش تحقیق کیفی توصیفی و بهدستدادن شواهد تاریخی به بازنمایی تحلیلی وجوه اشتراک و افتراق این شمشیرها بهلحاظ شاکله ظاهری و نقوش طرحشده بر آنها پرداخته شود. در این مقاله پس از ارائه تصاویری از نمونه شمشیرهای هر دو حکومت در سده های مورد نظر و ارزیابی ریختشناسی آنها در قالب جداول تحلیلی، چنین نتیجهگیری شده است که مذاهب رسمی موجود در این مناطق بر نحوه تزئینات و مضامین نوشتاری حکشده بر شمشیرها تأثیر بسزایی داشتهاند و موجبشدهاند که شمشیرها در هریک از حوزه های حکومتی ویژگی خاص خود را بیابند؛ درحالیکه تبادل صنعتگران اسلحهساز و سلاحها باعث بروز ویژگیهای مشترک در ساخت سلاحهای این دو حکومت شده است. بهعلاوه، سادگی تزئینات شمشیر ایرانی در مقابل تزئینات بیشازحد روی تمامی قطعات شمشیرهای عثمانی تفاوت برجسته این شمشیرها شمرده میشود.