فروغ فراهانی فر

بسیاری از فناوری هایی که در بخش دفاعی طراحی شده اند، می توانند در کسب وکارهای تجاری نیز کاربرد داشته باشند. سرریز فناوری های دفاعی به کسب وکارهای تجاری پیامدهای مثبت فراوانی در سطوح ملی، تجاری و دفاعی دارد. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر سرریز فناوری های دفاعی به کسب وکارهای تجاری در قالب یک مدل است. پژوهش از نوع آمیخته (کیفی-کمی) می باشد. نمونه آماری پژوهش در بخش کیفی، 17 نفر از خبرگان حوزه های دفاعی و کسب وکارهای تجاری کشور می باشند که با روش گلوله برفی و تا زمان اشباع نظری انتخاب شده اند. نمونه آماری در بخش کمی، 177 نفر از مدیران و کارشناسان این دو حوزه می باشد که به روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس انتخاب گردیدند. جهت شناسایی عوامل مؤثر، از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد و نرم افزار MAXQDA2020 استفاده شده و در نهایت اعتبارسنجی مدل به دست آمده، با تحلیل عاملی و نرم افزار  3SMART PLS انجام گرفته است. با توجه به یافته های پژوهش در بخش کیفی، 148 کد در قالب 7 مقوله شناسایی گردید و پس از تحلیل عاملی تأییدی، 5 کد حذف و مدل نهایی پژوهش با 143 کد و 7 مقوله تائید شد. نتایج حاصل از نظریه داده بنیاد در خصوص فراوانی و اهمیت مضامین و مقولات سرریز فناوری های دفاعی به کسب وکارهای تجاری، نشان دهنده آن است که به ترتیب سیاست ها و مقررات، عوامل ارتباط بین بخش های دفاعی و تجاری، توانمندی فناورانه، عوامل محیطی، عوامل اجتماعی– فرهنگی، عوامل اقتصادی و مالی، ویژگی های فناوری بیشترین اهمیت را دارا هستند.