محمد کریمی زاده

پژوهش حاضر با هدف بررسی روند توسعه اقتصادی کره جنوبی در دهه 1990-1960 درصدد پرداختن به نقش مؤسسات بزرگ خصوصی (چائبول) در توسعه اقتصادی این کشور است. روش پژوهش در این مقاله، کیفی- تحلیلی است و برای گردآوری داده ها از روش بررسی اسناد و مدارک، منابع ثانویه و تحلیل متون علمی تولید شده استفاده شده است. این پژوهش تلاش می کند در چارچوب مدل دولت توسعه گرا لفت ویچ به بررسی علل توسعه اقتصادی کره جنوبی بپردازد. یافته ها حاکی از آن است که پیشرفت اقتصادی کره جنوبی حاصل قدرت یافتن نخبگان توسعه گرا، استقلال نسبی دولت، وجود بوروکراسی قدرتمند، ضعف جامعه مدنی، تحکیم اقتدار دولت پیش از افزایش اهمیت سرمایه داران و شرایط مساعد بین المللی بود که این امر با حمایت همه جانبه دولت از چائبول محقق شد، اما در نهایت به دلیل عدم نظارت و کنترل دولت بر این مؤسسات، اقتصاد کره جنوبی با بحران مواجه شد و دولت مجبور به ایجاد اصلاحات ساختاری و اقتصادی گردید. تجربه دولت توسعه خواه کره جنوبی در بکارگیری چائبول ها در رونق بخشی به حوزه اقتصاد در این کشور راهنمای عمل خوبی برای دولت جمهوری اسلامی ایران در بخش اقتصاد تعاونی خواهد بود.

هدف: توسعه صنعتی نقش مهمی در متغیرهای اقتصادی از جمله ایجاد اشتغال، افزایش رشد اقتصادی و کاهش فقر دارد. در برنامه های پنج ساله توسعه در ایران به بخش صنعت نیز توجه شده است. علاوه بر این، سازمان های مختلفی در زمینه سیاست گذاری توسعه صنعتی فعالیت دارند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و دسته بندی آسیب های سیاستگذاری توسعه صنعتی در ایران در دوره زمانی 1370 تا 1397 است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: برای دستیابی به این هدف، از روش فرا ترکیب استفاده شده و داده های پژوهش به روش اسنادی گردآوری شده است. در پژوهش حاضر به 75 داده شامل مقاله های علمی، کتب و گزارش (به زبان فارسی) استناد شده است. روش نمونه گیری از داده ها، هدفمند است. در این راستا تعداد 117 مفهوم یا چالش شناسایی شده است که این مفاهیم بر اساس یک چارچوب نظری تلفیقی سازماندهی شده اند. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش حاضر شامل آسیب های سیاستگذاری توسعه صنعتی ایران است که در چهار بخش: 1) محتوا شامل مقوله های اهداف بلندمدت یا چشم اندازها، راهبردها، برنامه ها، سیاست ها و قوانین و مقررات نظارتی یا تنظیمی؛ 2) فرایند شامل مقوله های تنظیم دستور کار، تدوین سیاست، تصمیم گیری، اجرا و ارزیابی؛ 3) بازیگران شامل مقوله های فراسازمانی، سازمانی، و فردی؛ و در نهایت 4) محیط یا زمینه در مقوله های ارزش های سیاسی، رویکرد و نگاه کلان و غالب حکومتی، حمایت سیاسی، ظرفیت مدیریتی- اداری، و ظرفیت تحلیلی شناسایی و دسته بندی شده است. یافته های پژوهش حاضر می تواند مبنای مناسبی برای اصلاح سیاستگذاری توسعه صنعتی در ایران فراهم آورد.