محمدامین محمودی

پدیده کولبری ریشه در مناسبات اقتصادیِ مسلط بر نواحی مرزی در دهه های اخیر دارد. هدف این پژوهش، مطالعه این پدیده از دریچه چگونگی تفسیر آن از دیدگاه کولبران شهرستان پاوه است. داده های این مطالعه کیفی از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته گردآوری شده و از روش نظریه زمینه ای برای تحلیل داده ها استفاده شده است. نمونه گیری به صورت هدفمند تا مرحله اشباع نظری با 30 نفر از مطلعین کلیدی مصاحبه ادامه یافت. اطلاعات به دست آمده در قالب 34 مفهوم، 6 مقوله عمده و در نهایت یک مقوله هسته ای کدگذاری و تحلیل شدند. مقولات عمده عبارت اند از: اکولوژی منطقه، فشار ساختاری درونی، نابسامانی اقتصادی در منطقه مرزی، فشارهای ناشی از ساختار بیرونی، تضعیف شیوه های سنتی تولید، روابط خویشاوندی و قرابت فرهنگی. مقوله هسته ای که سایر مقولات را شامل می شود عدم توسعه و رشد اقتصادی است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که پدیده کولبری به مثابه امری تاریخی و بسترمند ناشی محرومیت ها و محدودیت های اقتصادی، جغرافیایی، سیاسی، فرهنگی و امکانات معیشتی و مرزبندی های ناخواسته است. این پدیده از نظر مرزنشینان به عنوان یگانه راه گریزناپذیر در واکنش به عدم توسعه و رشد اقتصادی در ابعاد گوناگون وضعیت اقتصادی، خویشاوندی و قرابت فرهنگی حاکم بر منطقه می باشد که نظام اجتماعی می تواند متناسب با این خواسته ها و نیازهای مرزنشینان برنامه ریزی در ابعاد کوتاه مدت، میان مدت و طولانی مدت اقدام نماید.