زینب تصویری

امروزه رسانه یکی از ابزارهای گذران اوقات برای انسان ها و به ویژه کودکان است. به دلیل شرایط حساس دوران کودکی و اینکه یکی از محبوب ترین و تأثیرگذارترین گونه های رسانه نزد کودکان، پویانمایی است، بررسی پیامدهای مشاهدۀ پویانمایی ها در تربیت این دوره امری گریز ناپذیر است. پژوهش حاضر به منظور بررسی نفی و ایجاب دلالت های تربیتی پویانمایی باب اسفنجی برپایۀ ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت انجام شده است. این پژوهش، به لحاظ هدف، کاربردی است و برپایۀ روش کیفی کمی و با استفاده از تحلیل محتوای قیاسی انجام شده است. متخصصان این حوزه، روایی صوری مقوله های مرتبط با ساحت های شش گانه را تأیید کرده اند. پایایی این مقوله ها نیز با استفاده از ضریب اسکات و دیدگاه های 4 نفر از صاحب نظران در این زمینه، 772/0 برآورد شد؛ سرانجام، برای تحلیل داده های به دست آمده از پژوهش، از روش آنتروپی شانون بهره گرفته شد. براساس یافته های این پژوهش، 242 مضمون مرتبط با ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت در این پویانمایی مشاهده شد که ساحت تربیت زیستی و بدنی بیشترین میزان توجه و اهمیت و ساحت تربیت اخلاقی،کمترین اهمیت را داشته است. همچنین 314 مضمون در نفی ساحت های شش گانه مشاهده شد که نفی ساحت تربیت اخلاقی، بیشترین میزان توجه و اهمیت و نفی ساحت تربیت زیبایی شناختی و هنری، کمترین اهمیت را داشته است. یافته ها حاکی از این است که در پویانمایی باب اسفنجی به رشد ابعاد وجودی انسان به صورت متعادل توجه نشده است؛ بنابراین، ضرورت پرهیز از شکل گیری شخصیت کاریکاتوری و توجه هم زمان به همۀ ساحت های وجودی انسان توصیه می شود.