هادی برابری

آرزوهای تحصیلی و شغلی دانش آموزان متأثر از محیطهای اجتماعی اند و بر وضعیت فعلی و دورنمای تحصیلی و شغلی آنها تأثیر می گذارند، از این رو شاخص مهمی برای ارزیابی نابرابریهای تحصیلی و شغلی به حساب می آیند. هدف از این پژوهش، شناخت آرزوهای تحصیلی و شغلی دانش آموزان زاهدان و تهران به منظور مقایسه سطح و نوع این آرزوهاست. برای دستیابی به این هدف نمونه ای با حجم 300 نفر (150 دانش آموز پایه یازدهم زاهدان و 150 دانش آموز پایه یازدهم تهران) از طریق نمونه گیری خوشه ای با کنترل متغیرهای پایگاه اقتصادی- اجتماعی، سن و جنس انتخاب شد و پرسشنامه محقق ساخته آرزوهای تحصیلی و شغلی میان آنها توزیع شد. یافته های پژوهش نشان دادند که آرزوهای تحصیلی دانش آموزان زاهدان به جز بحث تنوع و میزان مشخص بودن، تفاوت چندانی با آرزوهای تحصیلی دانش آموزان تهران ندارد، ولی این آرزوهای تحصیلی بالا نتوانسته اند موقعیتهای شغلی آرزویی متناسب با خود را ایجاد کنند، درحالی که این تناسب آرزویی برای دانش آموزان تهرانی کاملاً مشهود است. در زمینه آرزوهای شغلی، تفاوت معنادار میان آرزوهای دانش آموزان زاهدان و تهران هم از لحاظ نوع و هم از لحاظ سطح آرزوها وجود دارد و آرزوهای شغلی دانش آموزان تهران متنوع تر و مشخص ترند و سمت و سوی غالب این آرزوها، ناظر بر مشاغل با منزلت و درآمد بالاست. نتیجه آنکه در مقایسه آرزوهای دانش آموزان زاهدان و تهران آنچه اهمیت دارد و از آن می توان به منزله شاخص نابرابری یاد کرد نه ترجیح دانش آموزان برای حضور در دانشگاهها و مقاطع تحصیلی بالاتر بلکه نوع رشته و نوع شغل آرزویی آنهاست.