مهدی آخوندی شیخ احمدلو

زمینه: مسئله اخلاق پدری و چگونگی رفتار و اخلاق پدر با فرزندان، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چراکه در هر خانواده، در درجه اول، پدر مسئول برقراری آرامش روحی و روانی زن و فرزندانش میباشد. پدری که سرشار از فضائل نیکو باشد، فرزندان او نیز به احتمال فراوان، همه یا بخشی از این فضائل را خواهند داشت. روایات فراوانی درباره مسئله اخلاق پدری به این موضوع اختصاص یافته است. طبق بیانات امام صادق(ع)، مرد مؤمنی که نزد خدا رستگار باشد، خداوند نیز فرزندان و فرزندزادگان وی را رستگار خواهد کرد که این مسئله خود، نشان از جایگاه والای پدری دارد. بنابراین، هر خانواده به یک سرپرست و مدیر نیاز دارد و این وظیفه خطیر، برعهده پدر خانواده میباشد. با توجه به جایگاه بنیادین پدر در خانواده، موفقیت در آن مستلزم آگاهی، فداکاری، باور، رفتار و اخلاق است. با درک اهمیت مسأله اخلاق در زندگی انسان، جایگاه رفیع پدر در خانواده بیش از پیش روشن میگردد. هدف: با توجه به اهمیت اخلاق در زندگی انسان، جایگاه رفیع پدر در خانواده و نقش محوری و بنیادین احادیث و روایات در هدایت انسانها به کمال حقیقی، هدف این نوشتار توصیفی – تحلیلی، بیان بایستههای اخلاق پدری از منظر روایات میباشد. یافتهها: برخی از بایدهای اخلاق پدری، شامل نامگذاری مناسب، تربیت دینی فرزندان (آموزش مهارتهای مادی و معنوی زندگی)، تامین نیازهای ضروری (خوراک، مسکن، پوشاک و امنیت) و تشویق و محبت به فرزند بوده و نبایدهای پدری نیز شامل تبعیض بین فرزندان، ظلم، افراط و تفریط در محبت به فرزندان، عدمارتکاب رذائل اخلاقی و کمتوجهی به واجبات دینی میباشند.

تفریح نقش برجسته در نشاط و شادابی افراد داشته و به عنوان یکی از مهم ترین عوامل پویایی، رشد و پیشرفت جوامع معرفی شده است. از آنجا که بشر نیاز مبرم به این مهم داشته و بخش قابل توجهی از اوقات فراغت اش را به آن اختصاص می دهد قرآن کریم عنایت ویژه به آن داشته و ملاک و معیارهای صحیح آن را تبیین و تشریح نموده است. ازاین رو می توان با مراجعه به کلام وحی تفریحات سالم را کشف و تبیین نمود و از خطرات تفریحات ناسالم که متأسفانه همه روزه از طرق متعدد و از سوی جوامع غربی معرفی می شوند در امان ماند. اهمیت و کاربردی بودن مسئله و عدم سابقه پژوهش نظام مند و روشمند موجب شده نگارنده با مراجعه به داده های وحیانی مسئله یادشده را با بهره گیری از روش مطالعات کیفی و کتابخانه ای و شیوه تحلیلی – توصیفی مورد تجزیه وتحلیل قرار داده، پاسخ پرسش های همچون تفریح چیست و دارای چه معیارهایی است را بدهد. یافته ها و نتایج پژوهش نشان می دهد که معیارهای اصلی تفریح سالم از منظر قرآن در حوزه رعایت حدود شرعی عبارت اند از پرهیز از گناه، پرهیز از آزار مؤمن، پرهیز از لهو و لعب و حلال و مشروع بودن و در عرصه رعایت حدود عرفی مانند ادخال سرور مؤمنین، شکوفایی استعدادها مخالف رشد و کمال نبودن و حفظ شخصیت و شخصیت دهی به فرد هستند. همچنین مشخص شد که ایجاد شادابی و نشاط و سلامتی اعم از روحی و جسمی و نیز عدم بیهودگی و اتلاف وقت از دیگر ره آوردهای تفریحات سلام از منظر گزاره های وحیانی قرآن کریم است که به آن تأکید و توصیه شده است.